Zmiany w prawie pracy od 2026 r. Zaświadczenia do „stażowego” wyda ZUS

Od 1 stycznia 2026 r. osoby zatrudnione będą mogły doliczyć do stażu pracy okresy inne niż zatrudnienie na podstawie umowy o pracę.

Nowe przepisy będą miały zastosowanie od 1 stycznia 2026 r. – do pracodawców będących jednostkami sektora finansów publicznych, a od 1 maja 2026 r. – do pozostałych pracodawców.

Kodeks pracy wskazuje okresy, które będzie można zaliczyć do stażu pracy pod warunkiem uzyskania z ZUS-u stosownego zaświadczenia:

1. okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub ubezpieczenie wypadkowe przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność, lub osobę współpracującą z osobą prowadzącą tę działalność,
2. okresy podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu:
   • wykonywania umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
   • wykonywania umowy agencyjnej,
   • współpracy z osobą wykonującą umowę zlecenia, inną umowę o świadczenie usług lub umowę agencyjną,
   • pozostawania członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej,
   • pozostawania członkiem spółdzielni kółek rolniczych,
3. okresy zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego jako osoba podejmująca działalność gospodarczą i niepodlegająca ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez okres pierwszych 6 miesięcy prowadzenia tej działalności (tzw. ulga na start),
4. okresy opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub wypadkowe przez osobę współpracującą z osobą podejmującą działalność gospodarczą (wymienioną w punkcie 3),
5. okresy, za które zostały sfinansowane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w okresie zawieszenia działalności gospodarczej,
6. okresy, za które zostały sfinansowane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem przez osobę współpracującą.
7. okresy, w których wykonywana była praca zarobkowa za granicą na innej podstawie niż stosunek pracy.

Wniosek o wydanie zaświadczenia można złożyć wyłącznie w postaci elektronicznej za pomocą konta w systemie teleinformatycznym Zakładu (eZUS). Od 1 stycznia 2026 r. na eZUS będzie dostępny „Wniosek o wydanie zaświadczenia o ubezpieczeniu dla celów doliczenia okresów do stażu pracy” – USP. Zaświadczenie, decyzję oraz inne pisma w sprawie wydania zaświadczeń ZUS przygotuje i doręczy osobie, która złoży wniosek, wyłącznie w postaci elektronicznej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami wniosek nie będzie dostępny w formie papierowej.

ZUS będzie wydawał zaświadczenia tylko za część okresów, które wymienia Kodeks pracy. Będą one wystawiane w przypadku objęcia ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi lub opłacania składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub wypadkowe oraz okresy, zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego, gdy osoba prowadząca działalność korzystała z tzw. ulgi na start.

Zakład nie będzie wystawiał zaświadczeń za okresy, gdy student lub uczeń  wykonywał np. umowę zlecenia, ponieważ nie był objęty ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowy.

ZUS wystawi zaświadczenie  na podstawie danych zapisanych na koncie ubezpieczonego. Jeżeli na indywidualnym koncie nie będzie informacji o zgłoszeniu do ubezpieczeń, wydana zostanie  decyzja odmawiająca  wydania zaświadczenia. Po jej otrzymaniu można będzie złożyć wniosek o  przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego i do tego wniosku załączyć dokumenty.

Wniosek o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego wraz z posiadanymi dokumentami będzie można złożyć:

• elektronicznie poprzez swoje konto w eZUS, wykorzystując do tego wniosek ogólny POG,
• listownie na adres najbliższej jednostki ZUS-u,
• osobiście w dowolnej placówce Zakładu

Jeżeli wniosek o wydanie  zaświadczenia będzie dotyczył okresów sprzed 1 stycznia 1999 r. nadal należy korzystać z wniosku US-7. Takie okresy nie są zapisane na indywidualnym koncie ubezpieczonego, dlatego nie można ich wskazać na wniosku USP.

Jeżeli okres ubezpieczenia, rozpoczął się przed 1 stycznia 1999 r. i trwał po tej dacie, wówczas należy złożyć dwa odrębne wnioski:

• US-7 za okres ubezpieczenia sprzed 1 stycznia 1999 r.
• USP za okres ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r.