Miejskie obchody 77. rocznicy bitwy o Zambrów [foto]

77 lat temu, 11 września, miała miejsce krwawa bitwa o Zambrów, w której zginęło około 400 polskich żołnierzy. Dziś odbyły się kolejne uroczystości patriotyczne upamiętniające bohaterską walkę żołnierzy. Tegoroczne obchody połączono z odsłonięciem i poświęcenien nowego pomnika przy ul. Wyszyńskiego.

11 września 1939 r. zambrowski 71. Pułk Piechoty pod dowództwem ppłka Adama Zbijewskiego musiał zdobywać Zambrów, czyli miasto, w którym polscy żołnierze przebywali przed wojną. Stało się tak, ponieważ przez Zambrów wiodła jedyna droga, którą oddziały 18. Dywizji Piechoty pod dowództwem pułkownika Kosseckiego mogły jeszcze wyjść z niemieckiego okrążenia. Należało więc zdobyć Zambrów. Po całonocnej wędrówce zmęczeni żołnierze przystąpili do walki, w której brały udział trzy bataliony Pułku stacjonujące wokół Zambrowa.

I batalion kapitana Tadeusza Dworaka wyruszył z Sędziwuj, opanował cmentarz i dotarł aż do rynku (obecny plac Sikorskiego). Doszło do walk w centrum miasta. II batalion mjra Stanisława Knapika wyszedł na skraj lasu pod Wądołkami, skąd miał nacierać na koszary w Zambrowie. Zaś III batalion mjra Jakuba Fobera atakował z rejonu Zakrzewa Starego. Zacięte natarcie żołnierzy III batalionu doprowadziło do zajęcia wsi Pruszki, Nagórki, wzgórza 133 i cmentarza żydowskiego, gdzie doszło do połączenia z oddziałami 33. Pułku Piechoty.

Około południa losy wojsk niemieckich w Zambrowie wydawały się przesądzone. Ataki wojsk polskich odpierał tylko jeden batalion nieprzyjaciela. Sytuacja zmieniła się, kiedy niemieckie siły zostały wzmocnione. Niestety 71. Pułk Piechoty nie zdobył Zambrowa. W trakcie walk piechota polska poniosła olbrzymie straty. Poległo około 400 polskich żołnierzy, a rannych zostało około 1200, głównie z 71. Pułku Piechoty. Było to około 60% zawodowych i 30-40% kadry szeregowej żołnierzy polskich. Duże zniszczenia w budynkach były również w samym Zambrowie. W wyniku przewagi ogniowej nieprzyjaciela polskie oddziały musiały wycofać się na pozycję wyjściową.

Następnie podczas bitwy pod Andrzejewem całodobowe natarcie na nieprzyjaciela załamało się w ogniu broni maszynowej i artylerii. 18. Dywizja Piechoty została całkowicie rozbita, a do niewoli dostało się ponad 5 tys. oficerów, podoficerów i żołnierzy, których zgrupowano na placu manewrowym koszar 71. Pułku Piechoty w Zambrowie. Jeńcom kazano leżeć. Pilnowali ich uzbrojeni w karabiny maszynowe żołnierze niemieccy. Nocą doszło do tragedii. Nie wiadomo dokładnie w jakich okolicznościach, na leżących jeńców wbiegły konie. Ci, którzy wstali próbując ratować się przed wystraszonymi końmi, byli rozstrzeliwani przez Niemców. Wiele osób zostało stratowanych przez zwierzęta. Nocna masakra bezbronnych jeńców w Zambrowie była jedną z największych zbrodni wojennych tej fazy II wojny światowej.

To tylko skrótowy przebieg działań wojennych w Zambrowie i okolicach w dniu 11 września 1939 r.

Dziś w Zambrowie odbyły się oficjalne obchody związane z 77. rocznicą bitwy o Zambrów. O godz. 12.00 w kościele pw. Ducha Św. odprawiona została msza święta. W liturgii celebrowanej przez ks. kan. Jarosława Olszewskiego udział wzięły poczty sztandarowe, władze samorządowe miasta i powiatu, zuchy, delegacje przedszkoli, szkół, stowarzyszeń, policji, straży, kombatantów, Sybiraków i innych związków, zakładów pracy oraz partii politycznych funkcjonujących w Zambrowie. Oprawę muzyczną zapewniała Miejska Młodzieżowa Orkiestra Dęta.

Po mszy poczty sztandarowe, władze samorządowe i delegaci przemaszerowali pod odnowiony pomnik 71. Pułku Piechoty na ul. Wyszyńskiego. Tam wartę honorową zaciągnęli funkcjonariusze Zakładu Karnego w Czerwonym Borze, członkowie Stowarzyszenia Historycznego im. 71 Pułku Piechoty, harcerze z 3 ZDH „Grota” i próbnej Zambrowskiej Drużyny Wędrowniczej „Twierdza” oraz zuchy z 4. Gromady Zuchowej „Leśne Skrzaty” z SP4.

Uroczystość rozpoczęła się od złożenia hołdu przez poczty sztandarowe oraz odśpiewania hymnu państwowego. Następnie prowadzący oficjalną część pod pomnikiem Dariusz Grabowski przybliżył historię działań wojennych na terenie Zambrowa. Kolejnym ważnym punktem uroczystości było odsłonięcie i poświęcenie przez proboszcza parafii pw. Ducha Świętego ks. kan. Jarosława Olszewskiego odnowionego pomnika Poległych Żołnierzy w bitwie o Zambrów 1939. Symbolicznego zdjęcia wstęgi z monumentu dokonali: Przewodniczący Rady Miasta Zbigniew Korzeniowski, Burmistrz Miasta Zambrów Kazimierz Dąbrowski oraz Jerzy Dąbrowski - syn poległego 11 września 1939 r. kpt. Władysława Dąbrowskiego, dowódcy I Kampanii CKM 71 Pułku Piechoty.

- „Odrestaurowanie pomnika świadczy o trosce władz miasta o godne upamiętnienie dla przyszłych pokoleń naszych poległych żołnierzy zambrowskiego pułku. Dziś jest czas i właściwe miejsce, aby wspomnieć o żołnierzach 71. Pułku, który w tym mieście miał swój garnizon przez wiele lat do chwili wybuchu II wojny światowej.” - mówił pod pomnikiem Jerzy Dąbrowski.

Na zakończenie delegacje złożyły wieńce i kwiaty pod pomnikiem, a Miejska Młodzieżowa Orkiestra Dęta pod batutą Krzysztofa Witkowskiego wykonała utwory wojskowe i patriotyczne.

Wczoraj w siedzibie Regionalnej Izby Historycznej w Zambrowie, w ramach miejskich obchodów 77. rocznicy bitwy o Zambrów, odbyła się promocja książki Jerzego Dąbrowskiego pt. „Wojsko Polskie II RP w Garnizonie Zambrów”.

Polecamy:
:: „Wojsko Polskie II RP w Garnizonie Zambrów”
:: 77. rocznica wybuchu II Wojny Światowej
:: 1 września zawyją syreny
:: Oddali hołd poległym w wojnie polsko-bolszewickiej
:: Święto Wojska Polskiego
:: 72. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Zawyją syreny
:: Dziś Święto Policji
:: Uroczyste obchody Dnia Flagi w Kołakach Kościelnych [foto]
:: Wiwat Konstytucja! Miejskie uroczystości [foto]
:: Zambrowianie oddali cześć ofiarom mordu katyńskiego [foto]