Informacja PSSE: dopuszczalne wartości narażenia zawodowego

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Zambrowie informuje o dopuszczalnych wartościach narażenia zawodowego. Poniżej komunikaty Międzyresortowej Komisji do Spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy

Informacja o dopuszczalnych wartościach narażenia zawodowego

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Zambrowie nawiązując do dalszych prac Międzyresortowej Komisji do Spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy i decyzji podjętej na 95 posiedzeniu tej Komisji przekazuje kolejne komunikaty (XI i XII) odnoszące się do wartości dopuszczalnych narażenia zawodowego ustalonych w UE lub znajdujących się w projektach dyrektyw.

Komunikaty dostępne są również na stronie Centralnego Instytutu Ochrony Pracy pod adresem:

• https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P45800220161531745318216&wydarzenia_wydarzenie_id=1042
• https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P45800220161531745318216&wydarzenia_wydarzenie_id=1043

Ukazała się dyrektywa Komisji 2019/1831/UE z dnia 24 października 2019 r. ustanawiająca piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą 98/24/WE oraz zmieniająca dyrektywę Komisji 2000/39/WE

Dyrektywa Komisji 2019/1831/UE ustanawiająca piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego (IOELVs) została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 31 października 2019 r., L 279, s. 31. Treść dyrektywy jest dostępna w serwisie internetowym EUR-Lex pod adresem https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32019L1831

Międzyresortowa Komisja do Spraw Najwyższych Dopuszczalnych Stężeń i Natężeń Czynników Szkodliwych dla Zdrowia w Środowisku Pracy zwraca uwagę przedsiębiorców, pracowników oraz organów kontroli na nowe wskaźnikowe wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego dla 10 szkodliwych czynników chemicznych: anilina, chlorometan, trimetyloamina, 2-fenylopropan (kumen), octan sec-butylu, 4-aminotoluen,  octan izobutylu,  3-metylobutan-1-ol (alkohol izoamylowy), octan n-butylu oraz trichlorek fosforylu.

Informacje dotyczące ww. 10 szkodliwych czynników chemicznych w środowisku pracy można uzyskać w:

       -    bazie wiedzy CHEMPYŁ  www.ciop.pl/chempyl

       -    kwartalniku Komisji Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy  https://www.ciop.pl/pimosp_strona

Prosimy o przekazywanie informacji do Sekretarza Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN ([email protected]) dotyczących ww. 10 szkodliwych czynników chemicznych odnośnie do:

       -    ich stosowania w przedsiębiorstwach

       -    poziomach stężeń w powietrzu na stanowiskach pracy

       -    liczby pracowników narażonych

       -    stosowanych środkach prewencji w celu ochrony pracowników.

W celu ograniczenia narażenia zawodowego na te szkodliwe substancje chemiczne do proponowanych poziomów dopuszczalnych stężeń jest wskazane opracowanie w przedsiębiorstwach planu zapewnienia odpowiednich warunków pracy.

Zapraszamy także do korzystania z forum zadawania pytań w bazie CHEMPYŁ (www.ciop.pl/chempyl), a także do przekazywania informacji na Forum dyskusyjnym bazy wynikających z Państwa doświadczenia w zakresie narażenia na szkodliwe czynniki chemiczne, a szczególnie informacji na temat tzw. dobrych praktyk związanych z ograniczaniem ryzyka zawodowego spowodowanego występowaniem czynników chemicznych i pyłów, określających działania skierowane na poprawę warunków pracy i promowanie bezpieczeństwa i zdrowia w Państwa zakładzie.

Tabela 1. Zestawienie wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą 2019/1831/UE ustanawiającą piąty wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego

Stanowisko

Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w sprawie wykonywania pomiarów podczas prac,

w których powstaje frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej, w odniesieniu do obowiązujących rozporządzeń: Ministra Zdrowia (Dz. U. 2020 poz. 197) oraz Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (Dz. U. 2018 poz. 1286 ze zm.)

Wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) dla frakcji respirabilnej krzemionki krystalicznej na poziomie 0,1 mg/m³ została uregulowana rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12.06.2018 r. w sprawie NDS i NDN (Dz. U. 2018 poz. 1286) w 2018 r. Na początku 2020 r. ukazało się rozporządzenie Ministra Zdrowia zmieniające rozporządzenie w sprawie substancji o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. 2020 poz. 197), które wdrożyło do prawa krajowego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2398 z dnia 12 grudnia 2017 r. zmieniającą dyrektywę 2004/37/WE w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy, wprowadzając do załącznika nr 1 w punkcie II. Procesy technologiczne, w których dochodzi do uwalniania substancji chemicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (Dz. Urz. UE L 345, 27.12.2017, s. 87) pkt 6: „Prace związane z narażeniem na krzemionkę krystaliczną – frakcję respirabilną powstającą  w trakcie pracy”. Takie sformułowanie wzbudziło wśród pracodawców i laboratoriów pomiarowych wiele problemów i pytań kierowanych zarówno do Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego i Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi, jak i Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

W związku z powyższym przedstawiamy stanowisko Międzyresortowej Komisji ds. NDS i NDN w sprawie wykonywania pomiarów podczas prac, w których powstaje frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej, w odniesieniu do obowiązujących w Polsce przepisów prawnych:

1. Nie ma możliwości opracowania centralnego wykazu stanowisk pracy, na których występuje narażenie na krzemionkę krystaliczną – frakcję respirabilną powstającą w trakcie pracy, czyli stanowisk pracy w narażeniu na czynnik rakotwórczy.
2. Pracodawca i ekspert ds. bhp powinni dokonać dokładnej oceny i klasyfikacji procesu technologicznego i stosowanych surowców, maszyn i urządzeń i na tej podstawie określić stanowiska pracy, na których występuje frakcja respirabilna krystalicznej krzemionki spełniająca kryteria czynnika rakotwórczego wg zapisów podanych w Załączniku 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia  (Dz. U. 2020 poz. 197).
3. Wytyczne pt. „Podręcznik dobrych praktyk dotyczący ochrony zdrowia pracowników poprzez prawidłowe przenoszenie i użytkowanie krzemionki krystalicznej i produktów, które ją zawierają” zostały opracowane przez  Europejską Sieć Krzemionki NEPSI (European Network for Silica) i są dostępne na stronie internetowej www.nepsi.pl. Wytyczne te stanowią pomocne narzędzie w procesie klasyfikacji prac w narażeniu na czynnik rakotwórczy, jakim jest frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej.
4. Pracodawca na podstawie wyników pomiarów stężeń frakcji respirabilnej krzemionki krystalicznej typuje stanowiska, na których:                                                                                                                                    
   -    pracownik jest  narażony [1] na frakcję respirabilną krzemionki krystalicznej powstającą w trakcie pracy – czynnik rakotwórczy,                                                                                                                                    
   -    pracownik ma kontakt ¹ z frakcją respirabilną krzemionki krystalicznej powstającą w trakcie pracy.
5. Pracodawca może zrezygnować z wykonywania pomiarów stężeń frakcji respirabilnej krzemionki krystalicznej,  jeżeli wyniki dwóch kolejnych pomiarów [2] są mniejsze od 0,1 wartości NDS, ale tyko w przypadku, gdy stosowane surowce, warunki procesu technologicznego oraz zastosowane środki ochrony zbiorowej są niezmienione na stanowiskach pracy, na których:                                                    
   -    występuje w powietrzu frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej generowana w procesie pracy  i prace są sklasyfikowane jako prace w narażeniu na frakcję respirabilną krzemionki krystalicznej – czynnik rakotwórczy,                                                                                                                                       
   -    występuje w powietrzu frakcja respirabilna krzemionki krystalicznej, ale prace nie są sklasyfikowane jako prace w narażeniu na czynnik rakotwórczy.

[1] Definicje zaproponowane przez Instytut Medycyny Pracy w Zaleceniach  dla pracodawców i służb kontrolnych dotyczące prowadzenia wymaganych prawnie rejestrów czynników rakotwórczych lub mutagennych i narażonych na nie pracowników na poziomie zakładów pracy [wersja z dnia 31.12.2019 r., dostęp: http://www.imp.lodz.pl/upload/rejestry/2020/zalecenia20203.pdf].

[2] Pomiary frakcji respirabilnej krzemionki  krystalicznej na stanowisku pracy, na którym prace nie są sklasyfikowane jako prace w narażeniu na czynnik rakotwórczy, powinny być wykonane z częstotliwością zależną od wyniku pomiaru stężenia pyłu. Pomiary frakcji respirabilnej krzemionki  krystalicznej na stanowisku, na którym fakcja ta powstaje w trakcie pracy,  powinny być wykonywane co 6 miesięcy (rozporządzenie Ministra Zdrowia Dz. U. 2011 nr 33 poz. 166 ze zm.).