Reklama

W "Trójcy" rozpoczęły się prace konserwatorsko-restauratorskie [FOTO+VIDEO]

11/02/2025 14:43

"Obecny stan zachowania wnętrza kościoła oraz jego odbiór estetyczny jest wynikiem rozległego remontu z końca XX w. Remont ten przyczynił się do utraty w znacznym stopniu zabytkowego charakteru wystroju wnętrza. Usunięcie pierwotnych murowanych ołtarzy i wprowadzenie astylowych ornamentów oraz kolorowych ciemnych witraży, stworzyło wnętrze, w którym trudno odnaleźć pierwotną koncepcję plastyczną."

Rozpoczęły się prace konserwatorsko-restauratorskie wnętrza kościoła pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie. Dzisiaj w najstarszym w naszym mieście kościele stanęły rusztowania. Wykonawcą jest przedsiębiorstwo Gorek Restaruo Spółka Komandytowo-Akcyjna z Warszawy.

Prace konserwatorskie mają na celu przywrócenie zabytkowego charakteru świątyni. Ściany budynku mają zostać oczyszczone mechanicznie z zachowaniem historycznych warstw malarskich. Ewentualne odspojenia lub rozwarstwienia tynków zostaną podtynkowane zastrzykami ciśnieniowymi i grawitacyjnymi. Niebezpieczne pęknięcia ceglanego muru mają być zreperowane i ustabilizowane.

Prace konserwatorskie obejmą także obrazy na płytach pilśniowych z tond. Ich powierzchnie będą oczyszczone i usunięty zostanie pociemniały werniks. Po konsolidacji warstwy malarskiej i uzupełnieniu ubytków zaprawy oraz wykonaniu retuszu naśladowczego zostanie położony werniks końcowy. Podobnie odrestaurowane będą stacje drogi krzyżowej.

Ołtarze murowane przejdą oczyszczanie mechaniczne z powierzchniowych zanieczyszczeń. Usunięte zostaną warstwy przemalowań wraz z zacierką oraz niepasujące i źle zachowane uzupełnienia tynku. Potem podklejenie i konsolidacja odspojonych i rozwarstwionych tynków, doczyszczenie powierzchni odsłoniętych najstarszych warstw wykończeniowych, podklejenie i impregnacja najstarszej warstwy malarskiej, konsolidacja cegieł w odsłoniętych fragmentach muru i uzupełnienie brakujących spoin.

ZALECENIA KONSERWATORSKIE ORAZ PROGRAMY PRAC KONSERWATORSKICH

Obecny stan zachowania wnętrza kościoła oraz jego odbiór estetyczny jest wynikiem rozległego remontu z końca XX w. Remont ten przyczynił się do utraty w znacznym stopniu zabytkowego charakteru wystroju wnętrza. Usunięcie pierwotnych murowanych ołtarzy i wprowadzenie astylowych ornamentów oraz kolorowych ciemnych witraży, stworzyło wnętrze, w którym trudno odnaleźć pierwotną koncepcję plastyczną. Zalecane prace konserwatorskie powinny mieć na celu przywrócenie zabytkowego charakteru świątyni. Istotne wydaje się usunięcie współczesnych elementów wpływających sugestywnie na estetykę wnętrza, chociaż można pozostawić część ornamentów polichromii ściennej wpasowujących się w zabytkową estetykę.

Według przeprowadzonych badań w pierwotnym opracowaniu ściany kościoła były pokryte pobiałą w naturalnym kolorze kremowym (ciepła biel) ze zróżnicowaniem części gzymsów – gipsowych okrągłych ram – w kolorze białym, a części płycin, podłuczy i gzymsów poziomych w kolorze z jasnoczerwonym laserunkiem (półprzezroczystą, cienko położoną warstwą farby z dużą ilością spoiwa). W partii lamperii w najstarszej warstwie również występują pobiały w kolorze kremowym. Przypuszczalnie pierwotnie filary pod emporą były pozostawione w betonie lub pokryte warstwą pobiały. W odkrywkach widoczna jest ta najstarsza warstwa pobiały o szlachetnym kremowym odcieniu. Na pobiale występuje miejscowo laserunek jasnoczerwony, a część elementów jest jaśniejsza – biała. Takie rozwiązanie kolorystyczne może imitować kamienne ściany charakterystyczne dla romańskich kościołów południa Europy. Wydaje się słusznym obecnie powrócenie do tej koncepcji – przedstawione poniżej projekty przybliżają wizualnie spodziewany rezultat. Jednak w trakcie usuwania warstw przemalowań i odsłaniania najstarszych opracowań, szczegółowe rozmieszczenie kolorów może ulec niewielkim zmianom, wynikającym z zastanych najstarszych warstw.

Zachowane nawarstwienia farby i zacierki tynku są mocno zabrudzone i wykazują osłabioną adhezję, miejscami się odspajają. Biorąc pod uwagę taki stan zachowania sugeruje się usunąć warstwy wtórne, odsłaniając najstarsze opracowanie tynków. W partii sklepienia, które przypuszczalnie zostało odbudowane ok. poł. XX w. należy wykonać rekonstrukcję kolorystyczną nawiązującą do najstarszej kolorystyki ścian. Odsłonięcie i częściowa rekonstrukcja pierwotnej kolorystyki znacznie rozjaśni wnętrze, mimo iż nadal pozostaną fundowane w latach 90. kolorowe witraże.

Część ornamentów projektu J. Moczydłowskiego, o stonowanej jasnobeżowej kolorystyce się wpisuje się w kolorystykę pierwotnego wystroju, dlatego można rozważyć ich pozostawienie jako świadków historii przekształceń świątyni. Te partie tynku i warstw malarskich należy oczyścić z zabrudzeń i podkleić oraz wykonać ewentualne uzupełnienia.

W medalionach są wmontowane przed 1986 rokiem przedstawienia świętych malowane na płytach pilśniowych. Pod nimi znajdują się malowidła z poł. XX w., a pod nimi brak starszych przedstawień. Dlatego proponuje się przeprowadzenie konserwacji malowideł na płytach pilśniowych i ponowne wmontowanie ich w medaliony. Można rozważyć podpisanie świętych imionami pod medalionami – projekt podpisów powinien zostać zatwierdzony przez komisję konserwatorską WKZ.

Należy też w miarę możliwości przywrócić pierwotny wystrój świątyni. Z elementów zabytkowych zachowane są obecnie w kościele dwa ołtarze na zamknięciu naw, stacje drogi krzyżowej, pięć tablic epitafijnych oraz przypuszczalnie płaskorzeźby w tondach przeniesione z prezbiterium. Są to zabytki sprzed 1945 roku. Pozostałe elementy pochodzą z II poł. XX w. Niezachowana drewniana ambona, z której przetrwały jedynie rzeźby ewangelistów i Chrystusa pochodziła najprawdopodobniej z ok. poł XX w., podobnie jak i obraz Matki Bożej Różańcowej wiszący przy wejściu w nawie północno-wschodniej. Pozostałe obrazy są późniejsze.

Istotnym elementem nowego wystroju jest z zaślepienie okna w łuku prezbiterium i budowa nowego ołtarza głównego. Można rozważyć w późniejszym czasie przywrócenie pierwotnego ołtarza w oparciu o zdjęcia archiwalne oraz powtarzając technologię ołtarzy bocznych. Można też rozważyć rekonstrukcję ołtarzy bocznych w kaplicach. Jednak na wstępie sugeruje się usunięcie zielonych słupów w kaplicy południowo-zachodniej. Zachowane ołtarze boczne należy poddać pracom konserwatorskim. Zaleca się odsłonięcie najstarszego opracowania kolorystycznego z marmoryzacją i białymi detalami (ewentualnie złoconymi – do weryfikacji w trakcie oczyszczania poszczególnych elementów).

Koszt wszystkich prac ma wynieść 800 tys. zł. Na realizację zadania Miasto Zambrów otrzymało dofinansowanie w wysokości 784 tys. zł z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. 

Termin realizacji zamówienia wyznaczono na 13 miesięcy od daty podpisania umowy.

Aplikacja zambrow.org

Jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś koniecznie zainstaluj naszą aplikację, która dostępna jest na telefony z systemem Android i iOS.


Aplikacja na Androida Aplikacja na IOS

Obserwuj nas na Obserwuje nas na Google NewsGoogle News

Chcesz być na bieżąco z wieściami z naszego portalu? Obserwuj nas na Google News!

Aktualizacja: 11/02/2025 15:38
Reklama

Komentarze opinie

Podziel się swoją opinią

Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.


Reklama

Wideo Zambrow.org




Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Wróć do