Ulica Wilsona w Zambrowie

Ulica Wilsona - wymawiamy z ang. "Łilsona" czy po polsku "Wilsona"? Jak prawidłowo wymawiać nazwę tej ulicy? Na 20 zapytanych przez nas mieszkańców Zambrowa - 11 odpowiedziało - "Wilsona", 9 - "Łilsona"...

Kim był Wilson? Czym się zasłużył dla Zambrowa, skoro na jego cześć nazwano ulicę? Nie jeden przyjezdny do Zambrowa zadaje te pytania. Jak się okazuje, nawet większość rodowitych zambrowian nie zna na nie odpowiedzi. Jak więc wymawiać nazwę tej ulicy: fonetycznie [Wilson] – jak mówi większość zambrowian, czy z ang. [Łilson] – jak wymawiają to najczęściej osoby przyjezdne?

Woodrow Thomas Wilson był amerykańskim mężem stanu, politykiem, wykładowcą prawa i ekonomii politycznej, gubernatorem New Jersey, a w latach 1913-1921 prezydentem USA.

W styczniu obchodzona była rocznica ogłoszenia „Czternastu Punktów” prezydenta Wilsona. 8 stycznia 1918 r. na Kongresie przedstawił program pokojowy, który miał zapewnić Europie trwały pokój. „Czternaście Punktów” stało się podstawą do ustanowienia warunków niemieckiej kapitulacji, zapisanych w Traktacie Wersalskim. Punkt 13. przewidywał utworzenie niepodległego państwa polskiego z wolnym dostępem do morza.

Wilson za swoje działania na rzecz pokoju w 1920 r. otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Mimo, że nie był w żaden sposób związany z Zambrowem, to niewielka uliczka odbiegająca prosto z centrum Zambrowa w kierunku ul. Łomżyńskiej została nazwana jego nazwiskiem, w uznaniu zasług dla pokoju w Europie i wolnej Polski.

Victor Ashe, ambasador USA w Polsce, który 30 sierpnia 2007 roku gościł m.in. w Zambrowie, powiedział, że: „Stany Zjednoczone z uznaniem odnotowują obecność w Polsce wielu miejsc nazwanych na cześć prezydenta Wilsona”.

Podsumowując więc - skoro nazwa ulicy dotyczy amerykańskiego prezydenta, wydawać by się mogło, że nazwę ulicy, którą wielu rodowitych zambrowian wymawia fonetycznie "wilsona", powinno wymawiać się z ang. "łilsona". Jak jednak zwrócił nam uwagę jeden z czytelników - byłyby to jednak złe wnioski, ponieważ Rady Języka Polskiego wydawała już kiedyś opinię w podobnej sprawie. Chodziło o wymowę nazwy stacji Metra Warszawskiego Plac Wilsona. Przewodniczący Rady Języka Polskiego uważa, że "nazwa plac Wilsona jest tradycyjnie wymawiana z głoską (w’) (miękkie w) na początku od chwili nazwania tak tego obiektu topograficznego na warszawskim Żoliborzu w okresie międzywojennym. Wynika to z faktu, że nazwisko prezydenta Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej Thomasa Woodrowa Wilsona zostało przyswojone do polszczyzny w wymowie spolszczonej, podobnie jak nazwisko innego, wcześniejszego o ponad wiek, prezydenta amerykańskiego – Waszyngtona (w tym wypadku spolszczyliśmy nawet pisownię). Nikt nie ma wątpliwości, że jest ulica i rondo Waszyngtona (a nie: „Łoszingtona”).(...)". Wg tej interpretacji na zambrowską ulicę Wilsona nie powinno mówić się "Łilsona".

Polecamy:
:: Pożegnanie Ks. Romana Foryckiego SAC
:: Aktywni Sportowcy Aktywnymi Mieszkańcami
:: Kaczorex wystąpił w Zambrowie przed uczestnikami półkolonii