Renta rodzinna nie musi być niska

Po śmierci bliskiej osoby, dzieci, małżonek, wnuki, rodzeństwo, a nawet rodzice mogą starać się o wypłatę renty rodzinnej. Należy oczywiście spełnić szereg warunków, ale świadczenie to może zastąpić do tej pory wypłacane niższe własne lub być przyznane uprawnionemu członkowi rodziny, który do tej pory z ZUS nic nie pobierał.

Wysokość renty rodzinnej uzależniona jest od stażu pracy i wynagrodzenia, jak również od wysokości składek, jakie były odprowadzane za zmarłego. W naszym regionie najniższa renta rodzinna wynosi 1 100 zł, natomiast najwyższa wypłacana w Oddziale ZUS w Białymstoku osiągnęła wysokość 8905,69 zł. W skali kraju najwyższe tego typu świadczenie wypłacane jest w Gorzowie Wielkopolskim - 13830,06 zł. 

Jeśli do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej osób, jest ona dzielona na równe części dla każdej z nich.Dla jednej osoby uprawnionej wysokość renty rodzinnej wynosi 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu, dla dwóch uprawnionych – 90%, dla trzech lub więcej uprawnionych – 95% świadczenia zmarłego.

Kto ma prawo do renty rodzinnej?

1. Dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione:

• do ukończenia 16 lat;
• jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużamy do zakończenia tego roku studiów);
• bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.

2. Wnuki i rodzeństwo – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.

3. Inne dzieci – przyjęte co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.

4. Małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej, jeżeli:

• w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy; albo
• wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
• sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
• ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.

Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej: 

• przez rok od śmierci współmałżonka;
• przez okres uczestniczenia w zorganizowanym szkoleniu kwalifikującym do wykonywania pracy zarobkowej – nie dłużej niż przez 2 lata od śmierci współmałżonka.

Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli – oprócz spełnienia wymienionych warunków – mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową. 

Prawo do renty ma również małżonka rozwiedziona lub pozostająca w separacji, jeśli udowodni, że bezpośrednio przed śmiercią współmałżonka otrzymywała od niego alimenty na podstawie porozumienia między rozwiedzionymi/separowanymi (nie dotyczy to mężczyzny). 

5. Rodzice, jeżeli:

• spełniają warunki takie jak dla wdowy/ wdowca (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy);
• zmarły ubezpieczony (emeryt lub rencista) bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania.

Co zrobić, aby uzyskać świadczenie?

Aby uzyskać prawo do świadczenia, należy złożyć wniosek osobiście w placówkach ZUS lub poprzez Platformę Usług Elektronicznych ZUS. 

Renta rodzinna będzie przyznana od dnia powstania prawa do niej, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złożono wniosek.Jeśli wniosek zostanie złożony w następnym miesiącu, to renta rodzinna zostanie przyznana od dnia śmierci tej osoby – pod warunkiem, że już wtedy spełnione zostały warunki do przyznania renty. 

Czy świadczenie może zostać zawieszone lub pomniejszone?

Renta rodzinna może zostać zawieszona lub pomniejszona, jeśli osoba pobierająca to świadczenie osiąga przychód, który podlega obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W sytuacji gdy przychód przekroczy 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, to renta zostanie zawieszona. Natomiast w przypadku gdy przychód będzie wyższy niż 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130% tego wynagrodzenia, renta zostanie zmniejszona o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia.

Najwyższe kwoty wypłacanych rent rodzinnych w kraju: