Reklama

“Pas kontuszowy jako most kulturowy łączący Europę Centralną” - prelekcja Przemysława Zambrzyckiego [FOTO]

Portal zambrow.org

28/09/2024 19:43

RIH Historia, “Pas kontuszowy kulturowy łączący Europę Centralną” prelekcja Przemysława Zambrzyckiego [FOTO] - zdjęcie, fotografia

Zgromadzeni na wczorajszej prelekcji słuchacze mieli możliwość wysłuchać wykładu o historii pasa kontuszowego. Dodatkowo w programie spotkania znalazła się dyskusja poświęcona broni białej. Zainteresowani mogli również nabyć różnego rodzaju tkaniny i pasy kontuszowe.

Prelekcja Przemysława Zambrzyckiego pn. “Pas kontuszowy jako most kulturowy łączący Europę Centralną” odbyła się wczoraj, 27 września w Centrum Kultury Gminy Zambrów. Wydarzenie zostało zorganizowane we współpracy ze Związkiem Szlachty Polskiej Oddział w Zambrowie.

Wykład rozpoczął się od ideologii upowszechnionej i propagowanej przez szlachtę polską między XVI a XVIII wiekiem, która cechowała się poczuciem odrębności szlachty od całej reszty polskiego społeczeństwa, umiłowaniem wolności i swobód, walecznością, honorem i rycerskością.

Sarmatyzm jest ostatnio szykanowany przez książki różnych mądrali, że to jest pijaństwo i liberum veto. Nic bardziej błędniejszego. To był bardzo ciekawy system skonstruowania, scalenia w jedność bardzo skomplikowanego społeczeństwa. (...) Sarmatyzm jest niebezpiecznym zjawiskiem, ponieważ to jest sukces, a wszyscy się boją sukcesu - opowiadał Przemysław Zambrzycki.

Prelegent przybliżył również zgromadzonym pojęcie superetnosu.

Jest to idea, że jeśli przyznajemy się wszyscy do naszego państwa i dobrze mu życzymy, to w tym momencie staje się nieważne, w jakim języku babcia śpiewała nam kołysanki na dobranoc. Ta imigracja ludzi to nie są lumpy, to są ludzie, którzy coś potrafią. (...) Idea superetnosu polega na tym, że każdy, kto tu przyjeżdża, ma dostęp do wszelkich dóbr, które ten kraj wypracowuje. (...) Dzisiejszym przykładem superetnosu jest Turcja, Indie, Chiny. Tej idei nigdy nie rozumiano w Anglii czy Francji - mówił Przemysław Zambrzycki.

Przekonaniem do struktury super etnicznej jest strój polski, który jest strojem orientalnym. W stroju wschodnim bardzo ważnym elementem był pas kontuszowy.

W XVI wieku pasy były jeszcze domeną najbogatszych. W XVII wieku już prawie każdy chodzi w stroju sarmackim. W XVIII wieku chłopi i mieszczanie zaczynają nosić pasy, natomiast w XIX wieku każdy ma już po kilka tych pasów. Dlatego możemy mówić, że jest to strój narodowy. Jest to coś, co łączy nasz cały naród, od Gdańska, przez mieszczan krakowskich, aż po żywieckich - opowiadał Przemysław Zambrzycki.

Pas posiada długość od 3 do 4,5 metra i szerokość 40 cm. Najczęściej wykonywane były z jedwabiu, ozdobione złotymi i srebrnymi nićmi. Posiadały wiele kolorystycznych wzorów, głównie z motywów orientalnych. Istnieją pasy jednostronne, dwustronne, a także czterostronne. Pasy czterostronne podzielone były wzdłuż na dwie połowy, zarówno po lewej oraz prawej stronie. Każda połowa różniła się kolorystyką, a czasem wzorem, dzięki czemu jeden pas można było stosować w czterech różnych wariantach. Strona bardziej ozdobna była noszona od święta, natomiast skromniejsza - na co dzień.

Wzory na pasach są bardzo wschodnie. Najstarszy wzór to symbol słońca, czyli krzyż z promieniami. (...) Mamy jeszcze wzory nieskończonego węzła, które bywają bardzo skomplikowane i geometryczne. Najprostszym nieskończonym węzłem jest Wstęga Mobiusa, taka przewrócona ósemka. (...) Kolejnym wzorem są drzewa w raju, czyli drzewo wiedzy i drzewo życia. Są jeszcze wzory z Chin, wzory krzesiwa i płomieni. (...) Jak Paschalis zaczyna komponować pasy, to zaczynają pojawiać się również nasze kwiaty, szyszki chmielu, chryzantemy, kwiaty z ogrodu - opowiadał Przemysław Zambrzycki.

W trakcie wykładu istniała możliwość przymierzenia pasa. Zainteresowani mogli nauczyć się jak prawidłowo go wiązać. W programie spotkania znalazła się również dyskusja poświęcona broni białej połączona z prezentacją prywatnych zbiorów Przemysława Zambrzyckiego. Miłośnicy broni mogli podziwiać szable tureckie, karabele, a nawet koncerze.

Po spotkaniu można było zakupić różnego rodzaju tkaniny, pasy kontuszowe, zakładki do książek, apaszki, portmonetki i saszetki.