Nowy rezerwat przyrody ma powstać na terenie powiatu zambrowskiego [FOTO]

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku zamierza zwiększyć liczbę rezerwatów przyrody w województwie podlaskim o jedenaście nowych obiektów. Jeden z nich leży na terenie gminy Rutki, nieopodal wsi Grądy-Woniecko.

Rezerwaty przyrody to obszary zachowane w stanie naturalnym lub niewiele zmienionym, obejmujące ekosystemy, ostoje oraz siedliska przyrodnicze. Chronią one również miejsca życia roślin, zwierząt i grzybów, a także elementy nieożywionej przyrody, które wyróżniają się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi.

Na terenie województwa podlaskiego jest około 100 rezerwatów przyrody. W czerwcu bieżącego roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku, mając na celu ochronę wyjątkowych wartości przyrodniczych regionu, zaproponowała utworzenie 11 nowych obszarów chronionych oraz powiększenie 3 istniejących obiektów.

Wśród propozycji RDOŚ znalazł się rezerwat przyrody pod nazwą „Osada Wydmowa”. Ma on obszar o powierzchni 16,11 ha i jest położony na terenie rozległej doliny rzecznej Kotliny Biebrzańskiej, przy rzece Narwi w gminie Rutki, nieopodal wsi Grądy-Woniecko. Teren od zachodu graniczy z rzeką Narwią, od północy z ciekiem odwadniającym, a od wschodu i południa z lasami. W całości jest położony na obszarze Natura 2000 Bagno Wizna PLB200005 i Dolina Biebrzy PLC200001, na gruntach Skarbu Państwa w zarządzie PGL Lasy Państwowe Nadleśnictwo Knyszyn.

Najcenniejszym elementem Osady wydmowej jest wydma częściowo rozwiewana przez wiatr, wyniesiona kilka metrów ponad poziom koryta rzeki Narwi. To unikalna forma geomorfologiczna o wysokiej wartości przyrodniczej. Stanowi jedno z najlepiej zachowanych stanowisk napiaskowej murawy szczotlichowej na terenie Polski.

W celu zachowania cech środowiska chronionych na terenie Osady Wydmowej, RDOŚ chce powstrzymywać ewentualną sukcesję drzew i krzewów poprzez ich usuniecie, a także kanalizować ruch pieszy i pojazdów, aby umożliwić regenerację siedliska poprzez odrastanie charakterystycznych gatunków.

Warto podkreślić, że na naszych wydmach już od lat 70. ubiegłego wieku prowadzone są badania archeologiczne. Stanowisko zostało wpisane do rejestru zabytków decyzją z dn. 28.10.1974 r. pod nr 202/A. Odnaleziono tam kości zwierząt i ludzi, co wiąże się z grzebalnym charakterem tego miejsca z okresu schyłkowego neolitu i początku wczesnej epoki brązu. Ponadto wykopano szczątki ceramiki pucharowej kultur paraneolitycznych oraz krzemienie o funkcji broni miotanej oraz do obróbki skór i roślin. Jak wynika z opracowań archeologów obszar stanowiska zasiedlony był wielokrotnie, w różnych okresach, a o intensywności osadnictwa świadczy bogaty materiał zabytkowy, głównie krzemienny. Publikację archeologów pod tytułem „Grądy-Woniecko. Ostatni łowcy-zbieracze znad środkowej Narwi” (A. Wawrusiewicz i in. 2017) - udostępnioną przez Narodowy Instytut Dziedzictwa - załączamy pod artykułem.

Obecnie Osada Wydmowa jest dostępna dla turystów. Obok niej znajdują się altany z ławkami i stolikami, a nawet miejsce na ognisko. Są też tablice informacyjne prezentujące walory przyrodnicze i archeologiczne tego miejsca.

____________________________________

Aktualnie Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku prowadzi prace nad objęciem ochroną w formie rezerwatu przyrody jedenastu obiektów:

• Źródliska nad Szeszupą – gm. Jeleniewo, pow. suwalski, Nadleśnictwo Suwałki
• Sawonia Mostek – gm. Giby, pow. sejneński, Nadleśnictwo Pomorze
• Borsuki – gm. Płaska, pow. augustowski, Nadleśnictwo Płaska
• Czarna Rzeczka – gm. Czarna Białostocka i Wasilków, pow. białostocki, Nadleśnictwo Knyszyn i Dojlidy
• Połomin – gm. Dąbrowa Białostocka, pow. sokólski, Nadleśnictwo Czarna Białostocka
• Romanówka – gm. Janów, pow. sokólski, Nadleśnictwo Czarna Białostocka
• Balinka – gm. Sztabin, pow. sokólski, Nadleśnictwo Augustów
• Swoboda – gm. Płaska, pow. augustowski, Nadleśnictwo Szczebra
• Świdziałówka – gm. Szudziałowo, pow. sokólski, Nadleśnictwo Krynki
• Łanga – gm. Szudziałowo, pow. sokólski, Nadleśnictwo Supraśl
• Osada Wydmowa – gm. Rutki, pow. zambrowski, Nadleśnictwo Knyszyn

Ponadto planuje się powiększenie trzech rezerwatów:

• Bartoszycha – gm. Czarna Białostocka, pow. białostocki, Nadleśnictwo Czarna Białostocka
• Kozi Rynek – gm. Sztabin, pow. augustowski, Nadleśnictwo Augustów
• Stara Dębina – gm. Szudziałowo, pow. sokólski, Nadleśnictwo Supraśl

Po zakończeniu konsultacji społecznych i ich przeanalizowaniu, Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Białymstoku opracuje raport i ostateczną wersję zarządzenia wyznaczającego dany rezerwat przyrody.