Jak zatrudnić opiekunkę i skorzystać z dofinansowania

W województwie podlaskim zgłoszonych do ubezpieczeń jest 118 niań. Nie każdy jednak wie, że składki za opiekunkę mogą być sfinansowane z budżetu państwa.

Rodzic, który chce zatrudnić nianię do opieki nad swoim dzieckiem musi najpierw zawrzeć z nianią tzw. umowę uaktywniającą, czyli umowę zlecenia. Do umowy tej stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, dlatego musi ona określać:

- strony umowy (rodzic/opiekun dziecka i niania),

- cel i przedmiot umowy,

- czas i miejsce sprawowania opieki,

- liczbę dzieci powierzonych opiece,

- obowiązki niani,

- wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,

- czas, na jaki umowa została zawarta,

- warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Umowę z nianią, od której składki będą płacone z budżetu państwa, rodzic może podpisać wtedy, gdy dziecko, którym niania będzie się opiekować, ma od 20 tygodni do 3 lat (ewentualnie do 4 lat, jeżeli nie ma możliwości zapewnienia dziecku opieki przedszkolnej). Nianią nie może być osoba niepełnoletnia ani żaden z rodziców. Może natomiast być to student, senior, babcia, dziadek lub inna osoba spokrewniona.

- „Po zawarciu takiej umowy jeden z rodziców zgłasza w ZUS na formularzu ZUS ZFA siebie jako płatnika składek. Zgłoszenie to należy złożyć tylko w przypadku, gdy rodzic nie jest już wcześniej zarejestrowany jako płatnik składek np. z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Następnie, w ciągu siedmiu dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń, rodzic zgłasza na formularzu ZUS ZUA nianię jako ubezpieczoną, jeżeli niania będzie podlegała ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Jeżeli natomiast niania podlega już ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu (np. pracuje już w innym miejscu lub prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą), to należy ją zgłosić jedynie do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA.” - tłumaczy Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Niezależnie od tego czy niania jest studentem, emerytem czy inną osobą spokrewnioną objęta jest obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi (emerytalnym, rentowymi i wypadkowym) i ubezpieczeniem zdrowotnym - jeżeli np. opieka nad pani dzieckiem jest jej jedyną pracą, lub tylko ubezpieczeniem zdrowotnym - np. gdy pracuje jednocześnie na cały etat. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niani dobrowolne. Składkę na nie finansuje sama niania. Rodzic potrąca jej tę składkę z pensji i odprowadza do ZUS.

Kiedy budżet państwa sfinansuje za nianię składki i w jakiej wysokości?

Trzeba pamiętać, że budżet państwa sfinansuje tylko składki obliczone od wynagrodzenia niani nieprzekraczającego kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia. Jeśli niania zarabia więcej, nadwyżkę rozlicza i opłaci rodzic. Budżet państwa sfinansuje składki pod warunkiem, że :

-  niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego,

- rodzice (rodzic samotnie wychowujący dziecko) są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą, oraz

- dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym, a także nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna,

- dziecko ukończyło 20 tygodni,

- niania jest osobą pełnoletnią,

- niania nie jest rodzicem dziecka.

W przypadku umów uaktywniających zawartych przed 1 stycznia 2018 roku budżet państwa finansuje składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne za nianię tylko od tej części jej pensji, która nie przekracza minimalnego wynagrodzenia, tj. 2250 zł.

Rodzice dziecka opłacają składki w przypadku, gdy pensja niani przekroczy połowę minimalnego wynagrodzenia. Opłacą jednak składki tylko od kwoty, o którą pensja opiekunki przekracza połowę minimalnego wynagrodzenia. Jeżeli więc opiekunka w umowie miałaby określoną pensję na poziomie 2250 tys. zł, to budżet państwa finansuje składki od podstawy wynoszącej 1125 zł, a rodzic opłaca składki od podstawy 1125 zł. przy czym:

- składkę na ubezpieczenie emerytalne od kwoty nadwyżki finansują w połowie rodzice dziecka i w połowie opiekunka (po 9,76%),

- składkę na ubezpieczenie rentowe 1,5 % podstawy wymiaru opiekunka, a 6,5% rodzice,

- składkę na ubezpieczenie wypadkowe od nadwyżki w całości finansują rodzice dziecka,

- składkę na ubezpieczenie zdrowotne od nadwyżki w całości finansuje niania.

Na życzenie niani można ją również zgłosić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, ale składkę na to ubezpieczenie sfinansuje niania z własnych środków, a jeden z rodziców będący płatnikiem składek będzie ją opłacał do ZUS.

Co zrobić, gdy niania zachoruje?

Jeśli niania wyraziła chęć podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i została przez rodzica zgłoszona do tego ubezpieczenia, może uzyskać zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne. Należy jednak pamiętać o tym, że prawo do zasiłku chorobowego ma po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Niani, która zachorowała lekarz wystawi w formie dokumentu elektronicznego zaświadczenie, a rodzic zatrudniający nianię, wypełnia druk ZUS Z-3a,który powinien złożyć w placówce ZUS.

- „Rodzice, którzy będą mieli jakikolwiek problem ze zgłoszeniem, czy rozliczeniem składek za nianię zawsze mogą liczyć na pomoc pracowników ZUS, którzy pomogą wypełnić niezbędne formularze.” - informuje Katarzyna Krupicka, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa podlaskiego.

Foto: pexels.com