Obchody 80. rocznicy operacji Ostra Brama - udział 1.PBOT z Dowództwem WOT na Litwie - historia i znaczenie operacji - uczestnictwo w uroczystościach - walki o Wilno - AK i Armia Czerwona - efekty operacji

Na początku lipca wspominana była w Białymstoku rocznica akcji "Burza". Kilka dni temu delegacja Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej i 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej udała się na Litwę na obchody 80 rocznicy operacji "Ostra Brama".

Żołnierze i pracownicy 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej wraz z przedstawicielem Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej w miniony weekend udali się do Litwy na uroczyste obchody 80. rocznicy operacji "Ostra Brama". Wraz z przedstawicielami władz państwowych oraz kombatantów delegacja 1.PBOT wzięła udział w nabożeństwach i uroczystościach w miejscach związanych z wydarzeniami tamtych dni.

Operacja wojskowa przygotowana przez oddziały AK w ramach akcji "Burza" miała na celu samodzielnego wyzwolenia Wilna spod okupacji niemieckiej. Plan zakładał zdobycie miasta przez połączone siły wileńskiego i nowogrodzkiego okręgu AK. Koncepcja zatwierdzona przez gen. Komorowskiego otrzymała kryptonim "Ostra Brama". W przeciwieństwie do wcześniejszych ustaleń akcji "Burza", które zakładały wystąpienie Armii Krajowej dopiero po odwrocie Niemców, "Ostra Brama" przewidywała samodzielne zdobywanie Wilna jeszcze przed wkroczeniem Armii Czerwonej. Oddziały partyzanckie łącznie z oddziałami Armii Krajowej liczyły wówczas w okręgach Wilno i Nowogródek łącznie około 18 tys. żołnierzy, którzy nie mieli doświadczenia w prowadzeniu działań nieregularnych.

W związku z szybkim zbliżaniem się do Wilna Armii Czerwonej, ppłk Aleksander Krzyżanowski ps. "Wilk" podjął decyzję o przyśpieszeniu o dobę rozpoczęcia akcji. W dniu 07 lipca 1944 r. oddziały Armii Czerwonej rozpoczęły szturm na Wilno. Przez kilka dni podczas zaciekłych walk ulicznych z hitlerowcami oddziały AK współdziałały z oddziałami Armii Czerwonej. Do 13 lipca Wilno zostało zdobyte i na wieży zamkowej zawieszono biało-czerwona flagę.

W wyniku działań w ramach operacji "Ostra Brama" oddziały AK kilkuset osób zostało zabitych, rannych i zaginionych.