Chociaż ponieśli klęskę, to w naszych sercach odnieśli zwycięstwo

Chociaż ponieśli klęskę, to w naszych oczach i sercach odnieśli zwycięstwo, ponieważ Oni przelali krew w obronie Ojczyzny, stawiali opór najeźdźcy i dlatego oddajemy im cześć jako bohaterom, ... jako zwycięzcom. Mowa o żołnierzach polskich, którzy walczyli i zginęli w bitwie pod Łętownicą i Andrzejewem. Aby uczcić 70-ą rocznicę wydarzeń z 12 września 1939 r., w Łętownicy odbyły się uroczystości patriotyczne, połączone z jubileuszem 80-ej rocznicy powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w tej miejscowości.

1 września 1939 r. hitlerowskie Niemcy rozpoczęły działania zbrojne przeciw Polsce. W kraju rozpoczęła się krwawa i nierówna walka z najeźdźcą. Jeden z tragicznych epizodów II Wojny Światowej rozegrał się w oddalonej o około 15 km od Zambrowa Łętownicy (gm. Szumowo). Po przełamaniu bohaterskiej obrony Wizny, korpus pancerny nieprzyjaciela wdarł się na tyły Samodzielnej Grupy Operacyjnej (SGO) Narew dowodzonej przez gen. Czesława Młota-Fijałkowskiego. Celem wojsk niemieckich było natarcie przez skraj Mazowsza i Podlasia w kierunku na Brześć Litewski i Wołyń. 10 września Niemcy zdobyli Wysokie Mazowieckie, Czyżew i Ciechanowiec. Wówczas zgrupowanie Fijałkowskiego składające się tylko z 18. Dywizji Piechoty i dwóch brygad kawalerii, znalazło się w katastrofalnym położeniu. Dowódca SGO podjął więc decyzję o przebiciu się na wschód. Jednak droga odwrotu wiodła przez zajęty przez Niemców Zambrów. Gen. Fijałkowski za pomocą 18. Dywizji Piechoty uderzył na Zambrów od północy, a obiema brygadami kawalerii - od południa. Zambrów na krótko został zdobyty przez Polaków.

Zdziesiątkowane wówczas pułki 18. Dywizji Piechoty opuściły Zambrów i rankiem 12 września osiągnęły rejon Krajewa, Ostróżnego i Srebrnego Borku. Niemcy widząc próby przebicia się 18. Dywizji, błyskawicznie skierowali do rejonu Andrzejewa znaczne ilości wojska z Zambrowa i Czyżewa, a w rejon Srebrnej ściągnięto zmotoryzowany oddział ze Śniadowa, Głębocza Wielkiego i Szumowa. Od strony zachodniej zbliżała się w kierunku Andrzejewa dywizja piechoty. Rano 12 września dowódca 18. Dywizji wraz ze sztabem i częścią oddziałów poszedł do Łętownicy. Tam Polacy zostali ostrzelani artylerią niemiecką z kierunku Andrzejewa. Polacy walczyli o przebicie się i wydostanie z okrążenia na kierunku południowym (Andrzejewo) i wschodnim (szosa czyżewska). Podczas ataku na Andrzejewo przeprowadzonego w godzinach przedpołudniowych, ciężko ranny został i trafił do szpitala dowódca 18. Dywizji Piechoty płk dypl. Stefan Kossecki. Atak przerwano, a oddziały polskie zepchnięte zostały do płonącej Łętownicy. Dowództwo nad dywizją objął płk Aleksander Hertel, który o godz. 14.30 ponowił natarcie na Andrzejewo. Niemcy w ogniu artylerii i CKM-ów zaczęli się cofać. Około godz. 17.00, po wprowadzeniu do walki nowych oddziałów, Niemcy zatrzymali polskie natarcie i godzinę później działania przerwano. Pole walki pomiędzy Łętownicą, a Andrzejewem usłane było poległymi i ciężko rannymi.

W tym samym czasie, 12 września prowadzono zacięte walki na północ od Łętownicy, gdzie 33. Pułk Piechoty osłaniał pozostałe oddziały dywizji. Jednak pierścień okrążenia zaciskał się coraz bardziej, z uwagi na przewagę liczebną nieprzyjaciela. 12 września o zmroku wykrwawiona dywizja została otoczona na przedpolach Łętownicy. Wieczorem płk Hertel wydał rozkaz nocnego natarcia na Andrzejewo. Sformowano oddziału uderzeniowy „Taran” o sile około 500 osób, który o godz. 22.00 ruszył pieszo w kierunku Andrzejewa. Za czołową grupą miały wyruszyć tabory z kilkoma tysiącami rannych. Uderzenie grupy szturmowej na Andrzejewo złamane zostało gniazdowym ogniem artylerii i broni maszynowej nieprzyjaciela oraz działaniami nowoprzybyłych oddziałów niemieckich. Walka zakończyła się około godziny 23.00. Mimo bohaterskiej postawy nie udało się wywalczyć przejścia dla dywizji. W boju poległ płk Aleksander Hertel i wielu innych żołnierzy. W nocy z 12 na 13 września resztki oddziałów próbowały na własną rękę przedostać się przez otaczający ich pierścień nieprzyjaciela. W obliczy katastrofalnej sytuacji taktycznej, ciężkiej sytuacji tysięcy rannych, ppłk Witol Sztark, jako najstarszy stopniem z oficerów pozostałych w Łętownicy ocenił, że zrobiono wszystko co było możliwe i wysłał parlamentariuszy. W bitwie pod Łętownicą i Andrzejewem zginęło i zostało rannych wielu polskich żołnierzy.

W minioną sobotę, 12 września 2009 r. w miejscowości Łętownica odbyły się uroczystości związane 70-leciem tej Bitwy. Obchody połączono z jubileuszem 80-lecia powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Łętownicy. Uroczystości rozpoczęły się polową mszą świętą w intencji poległych i Ojczyzny.

W uroczystościach udział wzięło wielu zaproszonych gości, m.in. Wicewojewoda Podlaski Wojciech Dzierzgowski, radny Sejmiku Województwa i jednocześnie Prezes Zarządu Powiatowego OSP Adam Marek Komorowski, przedstawiciel Komendanta Wojewódzkiej Państwowej Straży bryg. Dariusz Sadowski, Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej bryg. Marek Bączyk, proboszczowie parafii w Szumowie i Andrzejewie, poczty sztandarowe: Oddziału Powiatowego oraz oddziałów gminnych OSP w Szumowie i Andrzejewie; przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, Związku Kombatantów i byłych Więźniów Politycznych, Wójt Gminy Szumowo Zdzisław Lutostański, Przewodniczący Rady Gminy Szumowo Eugeniusz Nowacki, radni gminni, sołtysi, Starosta Zambrowski Stanisław Rykaczewski, Przewodniczący Rady Powiatu Józef Dąbrowski, Wójt Gminy Andrzejewo Antoni Cymbalaka oraz zarząd i członkowie OSP w Łętownicy i mieszkańcy. W uroczystościach udział wzięło czterech szwoleżerów.

W hołdzie poległym w bitwie pod Łętownicą i Andrzejewem delegaci złożyli wieńce pod pomnikiem żołnierzy 18. Dywizji Piechoty.

- „Ta ziemia poświęcona jest krwią bohaterów, którzy walczyli w obronie terytorium i wolności” – powiedział podczas przemówienia Wicewojewoda Dzierzgowski.

Stanisław Jakubowski, przybliżając zgromadzonym historię OSP w Łętownicy, dziękował założycielom, wszystkim członkom, wójtowi i radnym Gminy Szumowo, komendantowi Państwowej Straży Pożarnej w Zambrowie i prezesowi Banku Spółdzielczego w Szumowie, za wspieranie działań strażaków. Dzięki wsparciu tych osób, samorządu i instytucji oraz zaangażowaniu lokalnej społeczności obecnie remiza może poszczycić się nowoczesnym sprzętem ratowniczym, a strażacy nowymi strojami bojowymi i mundurami galowymi. Aktualnie strażacy czynią starania aby pozyskać wóz bojowy ze zbiornikiem na wodę.

Z okazji 80-ej rocznicy powstania Ochotniczej Straży Pożarnej w Łętownicy, decyzją Prezydium Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Poarnych, Złotym Medalem za Zasługi dla Pożarnictwa odznaczonych zostało 12 strażaków ochotników z OSP w Łętownicy, w tym Prezes Zarządu OSP Kazimierz Gwardiak. Czterech druhów zostało uhonorowanych Srebrnym Medalem, a sześciu – brązowym. Brązową Odznaką Honorową „Podlaski Krzyż Floriański” uhonorowana została Ochotnicza Straż Pożarna w Łętownicy, jako organizacja oraz 10 strażaków-ochotników, natomiast Odznaką Wzorowego Strażaka wyróżniono 12 druhów.

Uroczystą oprawę muzyczną obchodom jubileuszowym w Łętownicy zapewniła Orkiestra Dęta z Szumowa, pod batutą Krzysztofa Witkowskiego. Przed mieszkańcami i zaproszonymi gośćmi zaprezentowała się również grupa mażoretek z Szumowa oraz dzieci ze Szkoły Podstawowej w Łętownicy.

Polecamy:
:: Kawalerzyści stacjonują w Zambrowie. Można zwiedzać ich obóz
:: Zaproszenie na koncert organowy w kościele pw. Ducha Św.
:: Harmonogram obchodów 70. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej w Zambrowie
:: W najbliższą niedzielę rekonstrukcja Bitwy o Zambrów
:: Kamienie pamięci – znajdź bohatera Września
:: Półmetek prac nad projektem "Mieszkam w bloku wyjątkowym”
:: Angelo znów odwiedził swoich wybawców
:: Przeżyła „piekło na ziemi”
:: Zostań sponsorem "fragmentu historii Zambrowa"

:: 2008: Obchody rocznic wrześniowych w Zambrowie
:: 2007: 11 września – rocznica walk o Zambrów w 1939 r.
:: 2006: 11 września – rocznica walki o Zambrów w 1939 r.
:: 2005: „Naród Pamięta” - odsłonięto pomnik poległych 11 września 1939 r. w bitwie pod Wądołkami

:: GALERIA ZDJĘĆ - obchody rocznic wrześniowych w Zambrowie (2003-2008)