Zmiany w składce zdrowotnej. Kto skorzysta na nowych przepisach?

Zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Minimalna wysokość składki dla firm rozliczających się według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub na karcie podatkowej została obniżona z 100% do 75% minimalnego wynagrodzenia. To jednak nie koniec korzystnych zmian.

Kolejna ważna zmiana, która weszła od stycznia 2025 roku, dotyczy wyłączenia z podstawy oskładkowania przychodów i kosztów związanych ze sprzedażą środków trwałych oraz tzw. wartości niematerialnych i prawnych. Dotychczas przychody ze sprzedaży takich aktywów, jak firmowa nieruchomość czy samochód, musiały być uwzględniane w przychodzie lub dochodzie przy obliczaniu składki zdrowotnej. Teraz przedsiębiorcy będą mieli możliwość samodzielnego wyboru, czy chcą je wliczać, czy nie.

Przedsiębiorcy rozliczający podatki metodą kasową mogą teraz stosować tę metodę również przy obliczaniu przychodu lub dochodu, od którego zależy składka zdrowotna. W takim przypadku nie będą uwzględniać m.in. faktur, za które jeszcze nie otrzymali płatności. Z kolei przy metodzie kasowej muszą brać pod uwagę przychody i koszty również z okresu zawieszenia działalności. Ta zmiana ma istotne znaczenie dla firm korzystających z ryczałtu, skali podatkowej oraz podatku liniowego.

Wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorców jest zróżnicowana i zależy od formy opodatkowania. Dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych składka zdrowotna obliczana jest na podstawie dochodu osiągniętego w poprzednim miesiącu. Stopa procentowa składki wynosi 9% dla przedsiębiorców korzystających ze skali podatkowej oraz 4,9% dla tych, którzy wybierają podatek liniowy. Minimalna wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, po wprowadzonych zmianach, nie może być niższa niż 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, zamiast dotychczasowych 100%.

Rok składkowy trwa od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. W związku z tym składka zdrowotna za styczeń 2025 roku nie może być niższa niż 381,78 zł, co stanowi 9 procent minimalnego wynagrodzenia wynoszącego 4242 zł. Natomiast w okresie od lutego 2025 roku do stycznia 2026 roku składka ta nie może być niższa niż 314,96 zł, co stanowi 9 procent od 75 procent minimalnego wynagrodzenia, wynoszącego 4666 zł.

Od stycznia 2025 roku przedsiębiorcy korzystający z karty podatkowej będą płacić niższą składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Nowa stawka będzie obliczana nie od 100% minimalnego wynagrodzenia, które obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku, lecz od 75%. Oznacza to, że dla tej grupy przedsiębiorców składka na ubezpieczenie zdrowotne od 1 stycznia do 31 grudnia 2025 roku wynosi 314,96 zł (4666 zł x 9% = 314,96 zł).

W przypadku osób prowadzących pozarolniczą działalność lub korzystających z ulgi na start, które rozliczają podatek w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, wysokość składki zdrowotnej zależy od przychodu oraz przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Jeśli przychody z działalności gospodarczej od początku roku kalendarzowego nie przekroczyły 60 tys. zł, podstawa wymiaru składki zdrowotnej będzie obliczana na podstawie 60% prognozowanego wynagrodzenia, co wynosi 5129,51 zł (60% z kwoty 8549,18 zł). W przypadku uzyskania przychodów w przedziale od 60 tys. zł do 300 tys. zł, podstawa będzie obliczana na poziomie 100% prognozowanego wynagrodzenia, co oznacza, że wyniesie 8549,18 zł. Jeśli przychody przekroczą 300 tys. zł, podstawa wymiaru składki zdrowotnej wyniesie 180% prognozowanego wynagrodzenia, co odpowiada kwocie 15 388,52 zł.  Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy. Oznacza to, że w 2025 roku, w zależności od wysokości przychodu, jej wartość może wynosić: 461,66 zł, 769,43 zł lub 1384,97 zł.

Przedsiębiorca, który przez cały poprzedni rok kalendarzowy prowadził działalność gospodarczą i przychody z tej działalności były opodatkowane na zasadach ogólnych lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych może przy określaniu wysokości miesięcznej podstawy wymiaru zadeklarować chęć opłacania składki zdrowotnej na podstawie kwoty przychodów uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym. Deklarację tę składa w dokumentach rozliczeniowych za styczeń danego roku. Na przykład, jeśli w poprzednim roku jego przychody przekroczyły 300 tys. zł i zadeklarował opłacanie składek na podstawie tych przychodów, to przez cały rok 2025 będzie uiszczał składkę w wysokości 1384,97 zł.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które nie osiągają przychodów z działalności gospodarczej, takie jak wspólnicy określonych spółek, będą zobowiązane do opłacania składki zdrowotnej od 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Dla tej grupy osób składka zdrowotna w 2025 roku wyniesie 769,43 zł (8549,18 zł × 9% = 769,43 zł). Taką samą składkę zapłacą również twórcy i artyści, o ile działalność ta nie jest ich głównym źródłem dochodu.

Dla osób współpracujących z przedsiębiorcami prowadzącymi pozarolniczą działalność lub korzystającymi z ulgi na start, wskaźnik procentowy składki zdrowotnej wynosi 9%. W 2025 roku składka zdrowotna dla nich wyniesie 577,07 zł, obliczana jest na podstawie 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego. Oznacza to, że podstawę składki stanowi kwota 6411,89 zł (8549,18 zł × 75% = 6411,89 zł).

ZUS opublikował szczegółowe informacje o wysokości składki zdrowotnej dla firm na swojej stronie internetowej. Jest tam dostępny również kalkulator, który pomaga obliczyć składkę zdrowotną w zależności od formy opodatkowania i wybranego miesiąca.