Wizyta uczniów z Izraela w Zambrowie

Wczoraj do Zambrowa przyjechała grupa młodzieży z izraelskiego miasta Tiratzvi. Byli to uczniowie Szkoły Religijnej z Shaked Eliahu. Celem ich wizyty było posprzątanie cmentarza żydowskiego oraz dotarcie do korzeni rodzinnych jednej z uczennic - Estery Mordechai. Jej dziadek - Chaim Granatowicz pochodził z Zambrowa, a w okresie wojennym został zesłany na Syberię.

Dla nastoletnich potomków polskich Żydów podróż do kraju przodków to jeden z elementów obowiązkowego wychowania patriotycznego. Są bardzo związani z historią i tradycją. Wg ich kultury cmentarz zawsze pozostaje cmentarzem. Nawet jeśli zostanie zniszczony lub na jego miejscu w przyszłości stanie budynek, dla Żydów będzie to nadal miejsce, w którym będą oddawać cześć swoim przodkom. Dlatego Żydzi zawsze powracają i czczą miejsca, w których spoczywają ich przodkowie.

We wtorek przed godziną 13, kilkudziesięciu młodych żydów przyjechało do Zambrowa, aby posprzątać na tutejszym kirkucie. Narzędzia niezbędne do przeprowadzenia porządków zapewnił Urząd Miasta Zambrów. Młodzi Żydzi przez niecałe 2 godziny sprzątali, grabili, wycinali dziko rosnące krzewy i odkopywali macewy zasypane ziemią. Sporo czasu poświęcili na odczytywanie inskrypcji, które znajdują się na kamiennych płytach. Młodzież dokonała dokładnej inwentaryzacji, spisując znaleziska na specjalnych kartach.

Ostatnim razem młodzi Żydzi do Zambrowa przyjechali 2 lata temu. Wówczas razem z grupą przyjechały 2 siostry Estery Mordechai - wnuczki Chaima Granatowicza, który pochodził z Zambrowa, a w okresie wojennym został zesłany stąd na Syberię. Jak powiedziała wczoraj Estera – jej dziadek kilka miesięcy temu zmarł. Dlatego też jej wczorajsza wizyta była bardzo ważnym przeżyciem.
- Bycie w tym samym mieście, w którym narodził się mój dziadek jest odczuciem ciężkim do opisania w jakimkolwiek języku, ale w każdym razie ważnym i wspaniałym.- powiedziała nam Estera.

Warto dodać, że w Zambrowie przed wojną Żydzi stanowili połowę ludności miasta. Obecnie, z wyjątkiem zaniedbanego cmentarza nie ma po tym śladu. Cmentarz żydowski w Zambrowie powstał na początku XIX wieku, położony jest przy ul. Łomżyńskiej. Zajmuje około 2,6 hektara. Najstarszy zidentyfikowany nagrobek pochodzi z 1829 roku. W latach 90-tych znajdowało się tu jeszcze około 200 zachowanych macew, które w większości wykonane są z głazów narzutowych i posiadają ciekawe inskrypcje, część - polichromowanych. Wg znawców pod tym względem zambrowski kirkut jest jednym z ciekawszych w regionie. Niestety cmentarz od lat niszczeje.

Obecnie zambrowski kirkut jest pod zarządem miasta Zambrowa. Burmistrz mówi jednak, że tak naprawdę nadal jest własnością Żydów. Do tej pory samorząd Zambrowa od czasu do czasy przeprowadza sprzątanie terenu cmentarza. Jednak od lat nie prowadzone były żadne prace renowacyjne. Być może w niedalekiej przyszłości dzięki Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego uda się objąć ochroną teren cmentarza, ogrodzić i zagospodarować.

Polecamy:
:: Młodzież z Izraela porządkowała cmentarz żydowski w Zambrowie