Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych - Historia i Obchody w Polsce

Przed trzynastoma laty 1 marca został ustanowiony corocznym polskim świętem państwowym poświęconym pamięci Żołnierzy Wyklętych. Data została wybrana nieprzypadkowo, ponieważ pierwsze obchody święta zbiegły się z 60. rocznicą zamordowania dowództwa Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość".

Dzisiaj, 1 marca w całej Polsce obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Został on ustanowiony na mocy ustawy z dnia 3 lutego 2011 roku. Inicjatywę ustawodawczą w zakresie uchwalenia nowego święta podjął w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński.

Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych Stowarzyszenie Historyczne im.71. Pułku Piechoty już po raz ósmy organizuje Marsz Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Wydarzenie to odbędzie się w  sobotę, 16 marca na terenie kompleksu leśnego w Czerwonym Borze. Natomiast w najbliższą niedzielę, 3 marca w Szumowie będzie miał miejsce Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych „Tropem Wilczym". Również w niedzielę, 3 marca w kościele pw. Trójcy Przenajświętszej w Zambrowie o godzinie 16:00 zostanie odprawiona msza święta w intencji poległych i pomordowanych przez reżim komunistyczny żołnierzy podziemia niepodległościowego, a po niej modlitwa przy grobie żołnierzy AK na cmentarzu parafialnym.

Żołnierzami Wyklętymi zwykło się nazywać żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego, którzy pięć lat okupacji niemieckiej zmuszeni byli zamienić na idący ze wschodu, niczym burza, stalinowski reżim. W odróżnieniu od tej części społeczeństwa, która uznała władzę ludową narzuconą odgórnie na polecenie Stalina, oni – wyklęci przez komunistyczny system, nie złożyli broni. Jeszcze raz poszli do lasu bronić miejscowej ludności przed kradzieżami i gwałtami MO, UB i NKWD. Podziemie niepodległościowe, na skutek braku reakcji aliantów na komunistyczne fałszerstwo zamiast demokratycznych wyborów oraz na fakt, iż państwa zachodniej Europy uznały Polskę pod rządami sowietów, świadomi braku perspektyw żołnierze niepodległościowych organizacji zmuszeni byli przyjąć symboliczny kielich goryczy od komunistycznych władz w postaci tzw. „amnestii”, które okazały się podstępnymi pułapkami. Nadal tropiono i mordowano nie tylko tych, którzy nie chcieli się ujawnić, ale także tych, którzy to uczynili. Władza ludowa jeszcze raz zademonstrowała wtedy, co są warte jej zobowiązania i przyrzeczenia.

Pomysł ustanowienia święta 1 marca wysunął ówczesny prezes Instytutu Pamięci Narodowej Janusz Kurtyka. Tego dnia w 1951 roku w więzieniu mokotowskim wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach IV Komendy Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adamie Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce − będących ostatnim ogólnopolskim koordynatorem „Walki o Wolność i Niezawisłość Polski z nową sowiecką okupacją”. Pierwsze obchody święta pamięci odbyły się 1 marca 2011 roku w 60. rocznicę zamordowania dowództwa WiN.