Reklama

Most do przeszłości – Epizod

Portal zambrow.org

18/07/2005 00:00

Dziś druga część przedruku tomiku opowiadań „Most do Przeszłości” autorstwa Janusza Kuleszy z ilustracjami Wojciecha Rusieckiego. Przypomnijmy, że tomik ten został wydany przez Miejski Ośrodek Kultury z okazji IX Dni Zambrowa. Na Zambrowskim Portalu www.zambrow.org, cyklicznie co poniedziałek publikujemy kolejne opowiadania o znanej i nieznanej historii Zambrowa z lat 30-tych.

Epizod

Jestem częstym gościem w domu państwa Rudnickich. Senior rodu, pan Leopold Rudnicki, często wspomina i opowiada o wydarzeniach, których był świadkiem. Bywa, że przywołuje rok 1920, kiedy to wojska sowieckie szły na Warszawę, to znowu okupację sowiecką i niemiecką, jak też czasy powojenne.

Najbardziej utkwiła w mojej pamięci opowieść o tym, jak we wrześniu 1939 roku usunięto polskiego orła z pomnika na zambrowskim rynku. Zgłosiło się dwóch takich mieszkańców Zambrowa, którzy za litr wódki i kilogram kiełbasy podjęli się tego przedsięwzięcia. Kiedy przystawili drabiny i przystąpili do tego czynu, pod pomnikiem zgromadził się spora grupa obserwatorów. Wśród nich był zambrowski Żyd o nazwisku Lewiński i Stefan Rudnicki z synem Leopoldem. W pewnym momencie, ktoś z obserwatorów, krzyknął do tych na górze:
- Panowie, czemu to robicie?
Na to padła odpowiedź z góry:
- Bo mu się srać zachciało, hahaha!
Głos z góry liczył na pewno, że rozbawi zgromadzonych przy pomniku ludzi. Nikomu jednak nie było do śmiechu. Wszyscy pospuszczali głowy. Zapanowało krótkie, jakże wymowne milczenie, po którym Żyd Lewiński zwrócił się do stojącego obok Stefana Rudnickiego:
- Panie Rudnicki, czy to tak ładnie wypowiadać się o polskim orle?
Orzeł znikł nie tylko z pomnika, ale przepadł gdzieś w zawierusze wojennej. Na jego miejscu władze sowieckie umieściły gwiazdę. W niedługim czasie grupa zambrowiaków, pod przewodnictwem burmistrza Fiszmana, doprowadziła do zburzenia pomnika.

Dopiero po wielu latach stanął pomnik upamiętniający tych, którzy oddali swoje życie dla ojczyzny, w nieco innym miejscu i z innym orłem. Tamtego bowiem nie udało się odnaleźć.