Reklama

Kto szczeka w lesie? Leśna opera saren

Portal zambrow.org

15/07/2025 12:59

komunikat, szczeka lesie Leśna opera saren - zdjęcie, fotografia

Latem lasy i pola rozbrzmiewają niecodziennym szczekaniem – to nie pies, lecz kozioł nawołujący w czasie rui. W pełni lata sarny tracą czujność, stają się śmiałe i… mogą być niebezpieczne, jeśli za bardzo się zbliżymy.

Środek lata. Cisza przerywana jedynie szelestem liści i cykaniem świerszczy. Idziesz przez pole, skrajem lasu, wzdłuż zarośli. I nagle – niespodziewane, krótki szczek! Chwilę później kolejne. Dźwięk znajomy, ale zupełnie nie na miejscu. Rozglądasz się – żadnego psa, żadnego człowieka. Tylko zboże, trawy i zarośla.

Ten dźwięk to nie pomyłka. To kozioł. Latem – zwłaszcza w lipcu – jego obecność można usłyszeć, zanim się go zobaczy. To czas rui u sarny, a wraz z nim: nawoływania, zaganianie i szczeknięcia. Na polach, na łąkach i w lasach.

Lipiec to dla sarny czas rui – okres godowy, który w odróżnieniu od innych jeleniowatych przypada właśnie na pełnię lata. Samce krążą za samicami, przeganiają konkurentów, nawołują, szczekają. Potrafią biec za kozą przez godzinę w pełnym słońcu, nie zważając na drogi, ludzi ani własne zmęczenie.

– To nie są te same sarny, które zimą czujnie obserwują wszystko dookoła. Latem wszystko się zmienia. – mówi Wacław Matysek z wydziału prasowego Polskiego Związku Łowieckiego

To właśnie wtedy najłatwiej je usłyszeć. I zobaczyć. Kozły stają się zaskakująco śmiałe, podchodzą bliżej ludzi, wybiegają na otwarte przestrzenie. I choć to piękny widok, nie znaczy, że bezpieczny.

Zdarza się, że zachwycony spacerowicz próbuje podejść. Zrobić zdjęcie, pokazać dziecku, zawołać znajomych.

– Dla wielu to fascynujące, że mogą podejść na kilka metrów. Ale kozioł w stresie nie zawsze ucieka. Czasem atakuje. Jego parostki potrafią rozciąć skórę jak nóż – ostrzega Matysek

Podobnie z koźlętami. Choć w lipcu są już dość samodzielne, nadal wymagają opieki matki. A każda próba dotyku, pogłaskania czy – co gorsza – zabrania ich z lasu kończy się źle. Dla zwierzęcia. I czasem dla człowieka.

Sarna to wyjątek w świecie jeleniowatych. Choć ruja trwa latem, młode rodzą się dopiero w maju lub czerwcu. Ale nie dlatego, że ciąża trwa 10 miesięcy.

– Zarodek przez pierwsze miesiące pozostaje w zawieszeniu. Rozwija się dopiero od grudnia. To tzw. ciąża przedłużona – wyjaśnia dr Małgorzata Krokowska-Paluszak

To ewolucyjny mechanizm – dzięki niemu koźlęta przychodzą na świat w najbardziej sprzyjającym czasie, gdy jest ciepło i obficie. Takie rozwiązanie występuje również niektórych u łasicowatych.

- Sarna to najmniejszy i najliczniejszy z rodzimych jeleniowatych w Polsce. Według danych Polskiego Związku Łowieckiego, w polskich lasach i na polach żyje dziś niemal 900 000 osobników, a ich liczebność w ciągu ostatnich 30 lat niemal się podwoiła – w 1995 roku populację szacowano na około 500 000 sztuk – mówi Krokowska-Paluszak

Sarna zamieszkuje niemal wszystkie typy krajobrazu: od lasów i pól, przez zarośla, aż po skraje miast. Samiec sarny nazywany kozłem, samicę kozą, a młode koźlętami. Sarna waży średnio około 22-25 kg. Potrafi przystosować się do różnych warunków – ale to nie znaczy, że nie potrzebuje naszej ostrożności i uwagi. Latem największym zagrożeniem dla niej nie są drapieżniki, lecz nieświadome zachowania ludzi.

Co zrobić, gdy usłyszysz szczekanie w lesie?