"Kobiety spuszczają głowy..."

Każdego dnia w Polsce 10 kobiet dowiaduje się, że mają raka szyjki macicy. Każdego dnia 5 kobiet umiera na raka szyjki macicy.

Jedynym sposobem wykrycia zmian przedrakowych w obrębie szyjki macicy i nowotworu we wczesnym stadium jest regularne poddawanie się badaniom cytologicznym. Dlatego skorzystaj z „Programu profilaktyki raka szyjki macicy”, przeznaczonego dla kobiet w wieku 25-59, które nie korzystały z niego w ciągu ostatnich 3 lat.

Kobiety, które ze względu na wiek nie mogą skorzystać z programu profilaktycznego nie są pozbawione możliwości bezpłatnego wykonania badania. Jeśli chciałyby mieć wykonaną cytologię powinny wybrać się do ginekologa, który ma podpisaną umowę z Funduszem (nie trzeba mieć skierowania). Jeśli istnieją wskazania medyczne lekarz zleci wykonanie cytologii. Zarówno w przypadku programu profilaktycznego jak i indywidualnie zlecanych przez lekarzy badań profilaktycznych są one dla ubezpieczonych bezpłatne.

Rozmowa z dr Bartoszem Pietrzyckim, specjalistą położnictwa i ginekologii Kliniki Ginekologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.

Nic mnie nie boli. Regularnie miesiączkuję, nie mam podejrzanych upławów. Po co mi właściwie ta cytologia? – Pytają panie. Więc, po co?
dr BP: Badanie cytologiczne służy wykryciu wszelkich zmian szyjki macicy, zarówno nowotworowych, jak też przednowotworowych. Ważne jest, że zarówno w przypadku pierwszych jak i drugich najczęściej właśnie „nic nie boli”. Kobieta nie ma żadnych objawów. Ból oznacza zaawansowane stadium nowotworu, gdy na leczenie jest już zwykle za późno. Cytologia daje możliwość wyłapania początków choroby i gwarancję wyleczenia. Gwarancję życia.

Na czym polega badanie cytologiczne?
dr BP: Przede wszystkim kobieta powinna się na nie zgłosić w odpowiednim momencie, czyli tuż po zakończonym krwawieniu miesięcznym. Pobrany w tym czasie materiał daje pewność wykrycia wszelkich zmian. Badanie jest całkowicie bezbolesne. Jedyny mało może komfortowy jego moment, to założenie przez ginekologa wziernika ginekologicznego. W ten sposób lekarz rozszerza pochwę i ogląda znajdującą się w jej szczycie szyjkę macicy. Pewne zmiany na szyjce można rozpoznać tzw. „gołym okiem”. Natomiast dosyć często szyjka wygląda na zdrową, i dopiero po badaniu cytologicznym okazuje się, że posiada zmiany.
Specjalną szczoteczką ginekolog pobiera więc z powierzchni tarczy szyjki macicy i kanału szyjki materiał tkankowy do badania cytologicznego. Wygląda to mniej więcej tak jak przeciągnięcie grzebieniem po głowie. Trwa chwilę. Pobrany materiał przenosi się następnie na szkiełko. Już w pracowni cytologicznej ocenia go lekarz cytolog.

W jakim wieku kobieta powinna zgłosić się pierwszy raz na cytologię?
dr BP: Do programu profilaktycznych bezpłatnych badań cytologicznych zapraszamy panie od 25 do 59 roku życia. Ale dobrze, by pierwsze badanie nastąpiło już 2-3 lata po rozpoczęciu współżycia płciowego. Rak szyjki macicy jest bowiem ściśle związany z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (w skrócie HPV), a najważniejszą drogą zakażenia są kontakty seksualne.

Jak często należy wykonywać cytologię?
dr BP: To oczywiście zależy od wyników kolejnych wcześniejszych badań. Jeżeli nie wykazują one żadnych niepokojących zmian, dodatkowo nie występują czynniki ryzyka związane z tym nowotworem – wówczas cytologię można wykonywać co 2-3 lata.

Na to krótkie, bezbolesne, pozwalające uratować życie badanie kobiety jednak zgłaszają się rzadko….
dr BP: …i dopiero wówczas, gdy stopień zaawansowania choroby nie pozwala już nawet na leczenie chirurgiczne, a jedynie zachowawcze onkologiczne. Przychodzą, gdy zaczyna je boleć, mają podejrzane upławy, krwawienia. Takich pacjentek mamy najwięcej. Ale często niewiele już możemy pomóc. A wystarczyłoby gdyby zgłosiły się na badania profilaktyczne kilka, kilkanaście lat wcześniej.

Czym wówczas tłumaczą fakt, iż nie badały się wcześniej?
dr BP: Najczęściej zazwyczaj po prostu spuszczają głowę. Potem zaczyna się tłumaczenie, że „nie bolało, nie działo się nic podejrzanego, a do ginekologa nie chodzi się chętnie”.
Rozumiem, że ginekolog wkracza w bardzo intymną sferę naszego ciała. Stąd te obawy przed wizytą w jego gabinecie. Powinniśmy jednak dążyć wszyscy do wytworzenia w kobietach takiej myśli, iż mimo chwilowego dyskomfortu związanego z wizytą – badanie ma tak istotne znaczenia dla ich życia i zdrowia, że warto się na nie zgłosić odpowiednio wcześniej. Zaawansowany, późno wykryty nowotwór może zajmować nie tylko szyjkę macicy, może mieć również przerzuty do innych narządów. Lekarze mają wówczas często związane ręce, ograniczone możliwości terapeutyczne. Mogą jedynie obserwować postępującą chorobę nowotworową.

A więc?
dr BP: A więc matki, żony, siostry – zbadajcie się. Zróbcie to dla siebie i swoich bliskich.

W Zambrowie z bezpłatnych badań w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy można skorzystać:
:: w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej "Medico", ul. Podleśna 45, tel. 086 271 19 29
:: w Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej "Medyk", ul. Białostocka 24, tel. 086 271 39 83
:: w Szpitalu Powiatowym w Zambrowie - Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, ul. Papieża Jana Pawła II 3, tel. 086 276 36 48