Dr Piotr Rycielski mówił o przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej w szkołach [FOTO]

Przemoc rówieśnicza to problem, który dotyka wielu uczniów w Polsce. Jak rozpoznać przemoc oraz skutecznie na nią reagować? Zgromadzeni na dzisiejszym spotkaniu słuchacze mieli okazję uzyskać odpowiedzi na te i wiele innych nurtujących ich pytań.

Dzieci, chcąc być popularne i lubiane, bardzo często sięgają po najłatwiejsze rozwiązania, aby to osiągnąć. Jednym z nich jest prześladowanie rówieśnicze. Aby szybko rozpoznawać i skutecznie zapobiegać negatywnym zachowaniom w szkole dzisiaj, 13 marca w Miejskim Ośrodku Kultury w Zambrowie odbyło się spotkanie poświęcone przeciwdziałaniu przemocy rówieśniczej w szkołach. 

W wydarzeniu udział wzięli nie tylko nauczyciele, pedagodzy i psychologowie szkolni, ale również rodzice, którzy są zainteresowani aktywnym udziałem w budowaniu bezpiecznej atmosfery w szkole. Gościem dzisiejszej prelekcji był dr Piotr Rycielski, psycholog z Uniwersytetu SWPS, który od lat prowadzi badania nad mechanizmami przemocy i relacjami rówieśniczymi w szkołach. Jest także współtwórcą systemu RESQL - narzędzia, które pomaga szkołom skuteczniej reagować na incydenty przemocy.

Wykład rozpoczął się od definicji bullyingu, czyli inaczej prześladowania rówieśniczego. Nieprzypadkowo osoby prześladujące innych podejmują takie działania. Zazwyczaj koncentrują się one na zyskaniu przez sprawcę władzy i uznania ze strony rówieśników. Negatywne zachowania przemocowe są powtarzalne, charakteryzują się nierównowagą sił między sprawcą a ofiarą, a także rozgrywają się zazwyczaj przy udziale świadków. 

Doktor podzielił się ze zgromadzonymi wynikami przeprowadzonych przez jego zespół badań, z których wynikało, że każdy przebadany uczeń doświadczył w swoim życiu jakiegoś rodzaju prześladowania rówieśniczego. Aby lepiej zobrazować istniejący problem, zaprezentował różne formy, w jakich przejawia się przemoc, w oparciu o przykłady z życia. 

Konsekwencje przemocy szkolnej w większym stopniu dotykają ofiary, ale również świadków i agresorów złego zachowania. Ofiary czują się osamotnione, mają złe samopoczucie i niską samoocenę, osiągają niższe wyniki w nauce, opuszczają zajęcia, mają problemy w zawieraniu i utrzymywaniu relacji, a nawet występują u nich problemy psychiczne. Natomiast świadkowie i agresorzy odczuwają nieprzyjemną atmosferę, nie potrafią współpracować w grupie, mają niską frekwencję i złe oceny. 

Prelegent przedstawił także tak zwane koło przemocy, role pełnione przez dzieci w danym kole i oś prześladowania w klasie, która dorosłym dostarczyła wiedzę o tym, jakie procesy zachodzą w otoczeniu i jak można im przeciwdziałać. Opowiedział o fazach rozwoju agresji z punktu widzenia ofiary oraz o tym, dlaczego uczniowie nie zgłaszają przemocowych zachowań. Z przeprowadzonych badań wynikało, że nauczyciele nie wiedzą o około 70% przypadków prześladowań rówieśniczych. Prześladowania te zazwyczaj trwają od 2 tygodni do miesiąca, jednak zdarzają się przypadki, w których utrzymują się przez cały rok szkolny lub nawet kilka lat. Najczęściej problemy zgłaszane są przez dzieci w wieku od 7 do 10 lat, natomiast najrzadziej przez nastolatków w wieku 14-18 lat. 

Badania przeprowadzone w polskich szkołach wskazują na brak bezpiecznego i anonimowego systemu zgłaszania incydentów przemocowych personelowi szkolnemu oraz brak ogólnoszkolnego schematu prewencyjno-interwencyjnego, w tym procedur działań dla nauczycieli i wychowawców. Dlatego prelegent opowiedział o sposobie, w jaki pedagodzy i rodzice powinni reagować w sytuacji, gdy dziecko zgłosi się do nich z problemem. Przedstawił również praktyczne sposoby i narzędzia na zapobieganie przemocy rówieśniczej w szkołach. Jednym z takich sposobów jest system RESQL. Program zajmuje się monitorowaniem i zwalczaniem przemocy w szkole. To aplikacja na smartfon dla uczniów, która umożliwia przekazanie nauczycielowi informacji o przemocy, wskazanie typu przemocy oraz informacji o miejscu, czasie i odpowiedzialnych za to osobach w sposób bezpieczny i anonimowy. Wspomaga nauczycieli nie tylko w zbieraniu informacji i reagowaniu na zgłoszenia uczniów, ale również dostarcza dyrektorom wiarygodnych danych o skali i przejawach przemocy w ich szkole.

Na zakończenie słuchacze mieli okazję porozmawiać z dr. Piotrem Rycielskim i uzyskać odpowiedzi na nurtujące ich pytania.