Dlaczego ucho się zatyka? Najczęstsze przyczyny i co z tym zrobić

Zewnętrzny przewód słuchowy ma ok. 3 cm długości i 7 mm średnicy. Uczucie zatykania w uchu może wynikać z faktycznego zwężenia jego światła, jak również być spowodowane zmianami w obrębie ucha środkowego, zwłaszcza trąbki słuchowej. W tym artykule wymieniamy najczęstsze przyczyny tego objawu oraz praktyczne wskazówki, dzięki którym można odzyskać komfort.

Woskowina (woszczek, cerumen) to naturalna substancja ochronna i nawilżająca występująca w uchu. Prawidłowo nie wyczuwamy jej obecności, ponieważ ulega stałej wymianie na drodze samoistnych mechanizmów oczyszczania – wypływa dzięki migracji komórek na zewnątrz, a wraz z nią usuwane są drobnoustroje i zanieczyszczenia. Problem pojawia się, gdy dochodzi do jej nadprodukcji i / lub gromadzenia. Zatkane ucho przez woskowinę najczęściej dotyczy osób, które:

• nadmiernie oczyszczają uszy, co skłania organizm do wzmożonej produkcji woszczku;
• wpychają woskowinę głębiej patyczkami higienicznymi (Uwaga! Nie można używać ich do oczyszczania przewodu!);
• często korzystają ze słuchawek dousznych;
• noszą aparaty słuchowe;
• mają wady anatomiczne kanału słuchowego (przewód wąski, zakrzywiony).

W przypadku wytworzenia się czopu woskowinowego zastosowanie znajdują produkty, które w ciągu kilku dni stosowania powinny doprowadzić do jego zmiękczenia. Jeśli to nie pomoże, wskazana jest wizyta u laryngologa.

Jeśli wrażenie pełności w uchu, często z uczuciem rozpierania i szumami, pojawia się nagle, powodem może być zmiana ciśnienia i “wciągnięcie” błony bębenkowej do środka. Zdarza się to m.in. po locie samolotem czy nurkowaniu. W wyniku kontaktu ucha z wodą, np. przy nurkowaniu, pływaniu w basenie czy zwykłym prysznicu, w przewodzie słuchowym może zalegać nadmiar wody. To również bywa powodem zatkanego ucha.

Małżowinę osuszaj miękkim ręcznikiem, a nadmiar wody usuwaj, przechylając głowę na bok i lekko pociągając płatek uszny. Ziewanie, głębokie wdechy, wydmuchiwanie powietrza przy zamkniętych ustach i nosie czy żucie gumy powinno rozwiązać oba problemy. Dodatkowo osoby, które często eksponują uszy na wilgoć, są narażone na związane z tym dolegliwości – nie tylko zatykanie uszu przez wodę, ale też obrzęk, podrażnienia i ból. W takich przypadkach warto stosować specjalne krople, które wspomagają osuszanie tkanek i redukują wymienione objawy.

Częściowe zatkanie ucha może być spowodowane obrzękiem tkanek i / lub gromadzeniem się płynu za błoną bębenkową. Zmiany takie towarzyszą zapaleniu ucha zewnętrznego i środkowego. W pierwszym przypadku rozwojowi drobnoustrojów sprzyjają głównie podrażnienia skóry, obniżona odporność i utrzymująca się wilgoć w uchu. Z kolei za infekcję ucha środkowego często odpowiadają bakterie, które przedostają się do ucha z nosogardła.

Zapalenie ucha może się objawiać uczuciem pełności, bólem, niekiedy wyciekiem, zwiększoną tkliwością małżowiny i pogorszeniem słuchu. W pierwszych dniach choroby postępowanie ogranicza się do łagodzenia objawów – infekcja może ustąpić samoistnie. Jeśli tak się nie dzieje, konieczna jest konsultacja lekarska i stosowanie odpowiednich kropli.

Wrażenie zatkanego ucha może mieć związek nie tylko z przewodem zewnętrznym, a z trąbką słuchową (Eustachiusza). Odpowiada ona za wyrównanie ciśnienia po obu stronach błony bębenkowej. Gdy jest obrzęknięta, przepływ powietrza wokół jest utrudniony, a to może powodować dyskomfort w postaci m.in. uczucia pełności i swędzenia w uszach. Z kolei za jej niedrożność często odpowiada:

• infekcja górnych dróg oddechowych z nieżytem nosa (katarem) i / lub bólem gardła;
• zapalenie zatok;
• alergia.

W takich sytuacjach pomóc może nawilżanie gardła (duża ilość płynów), inhalacje solą fizjologiczną, regularne oczyszczanie nosa i w razie potrzeby stosowanie środków obkurczających naczynia krwionośne. Jeśli dyskomfort ze strony uszu nie ustępuje lub utrzymuje się pomimo zażegnania przeziębienia, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ może być to np. powikłanie w postaci bakteryjnego zapalenia ucha środkowego.

Źródła:

1. https://www.mp.pl/otolaryngologia/artykuly/ucho/121432,czop-woskowinowy
2. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/lista/88673,uczucie-zatkanego-ucha
3. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/177491,ostre-zapalenie-ucha-srodkowego
4. https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.III.23.25.
5. https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-uszu/106224,zakazenia-ucha-zewnetrznego