11 września – rocznica walki o Zambrów w 1939 r.

Wrzesień powinien skłaniać każdego Polaka do zadumy nad burzliwą historią naszego narodu. 67 lat temu, 1 września wybuchła II wojna światowa, 11 września 1939 r. stoczona została bitwa o Zambrów, a 17 września miała miejsce agresja Armii Czerwonej na Polskę. Wydarzenia tamtych dni powinny być dla nas i kolejnych pokoleń przestrogą, dlatego nie można o tych wydarzeniach zapomnieć.

Historia działań wojennych w okolicach Zambrowa we wrześniu 1939 roku to mężny opór i walka 71. Pułku Piechoty. W dni 11 września miała miejsce bitwa o Zambrów. Dowodzony przez majora Kopera III batalion atakował z rejonu Zakrzewa Nowego, II batalion majora Knapika wyszedł na skraj lasu pod Wądołkami, skąd miał nacierać na koszary, a batalion kapitana Boraka wyruszył do Sędziwuj, gdzie prowadząc ciężkie walki opanował cmentarz i dotarł do rynku. Zacięte natarcie żołnierzy III batalionu doprowadziło do zajęcia wsi Pruszki, wzgórza 133 i cmentarza żydowskiego, gdzie doszło do połączenia z oddziałami 33. Pułku Piechoty. Około południa losy wojsk niemieckich w Zambrowie wydawały się przesądzone. Ataki wojsk polskich odpierał tylko jeden batalion nieprzyjaciela. Niestety sytuacja zmieniła się, kiedy spod Wizny w stronę polskich żołnierzy poleciały niemieckie pociski. W trakcie walk ulicznych o Zambrów piechota polska poniosła olbrzymie straty: poległo około 400 żołnierzy polskich, a wielu zostało rannych. W wyniku przewagi ogniowej nieprzyjaciela polskie oddziały musiały wycofać się na pozycję wyjściową.
Następnie podczas bitwy pod Andrzejewem całodobowe natarcie na nieprzyjaciela załamało się w ogniu broni maszynowej i artylerii. 18. Dywizja Piechoty została całkowicie rozbita, do niewoli dostało się ponad 5 tys. oficerów, podoficerów i żołnierzy, których zgrupowano na placu manewrowym koszar 71. Pułku Piechoty w Zambrowie. Nocna masakra bezbronnych jeńców w Zambrowie była jedną z największych zbrodni wojennych tej fazy II wojny światowej.

W minioną niedzielę, 10 września odbyła się oficjalna miejska uroczystość patriotyczna upamiętniająca walki o Zambrów i rocznice wrześniowe. O godz. o 1030 w Kościele p.w. Ducha Świętego w Zambrowie rozpoczęła się Msza Święta w intencji Ojczyzny koncelebrowana przez ks. proboszcza Heliodora Sawickiego. Po mszy przemaszerowano na plac przy Miejskiej Bibliotece Publicznej (ul. Wyszyńskiego). Druga część uroczystości odbyła się pod pomnikiem Żołnierzy 71. Pułku Piechoty poległych na Ziemi Łomżyńskiej w obronie Ojczyzny, ufundowanym w 1982 roku przez mieszkańców Zambrowa, kombatantów i Jednostkę Wojskową w Czerwonym Borze.

W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele władz samorządowych powiatu zambrowskiego, miasta i gminy Zambrów, potomkowie poległych w 1939 roku żołnierzy, poczty sztandarowe i delegacje organizacji pozarządowych, instytucji, przedsiębiorstw, partii politycznych i szkół działających na terenie Zambrowa. Kompanię Honorową i wartę wystawiła Jednostka Wojskowa Nr 1511 z Łomży, pod dowództwem kapitana Krzysztofa Rawek. Wartę pełnili również harcerze z drużyny harcerskiej działającej przy Szkole Podstawowej nr 3 w Zambrowie.

Burmistrz Zambrowa Kazimierz Dąbrowski w sowim przemówieniu przypomniał historię walk o Zambrów. Apel poległych odczytał porucznik Dariusz Biernacki. Salwę honorową oddali żołnierze z Jednostki Wojskowej w Łomży. Po salwie delegacje złożyły wieńce i kwiaty pod pomnikiem Żołnierzy 71. Pułku Piechoty. Na zakończenie wiązankę utworów patriotycznych wykonała Miejska Młodzieżowa Orkiestra Dęta pod batutą pana Krzysztofa Witkowskiego.